De Sagrada Familia is na 140 jaar nu echt bijna klaar

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Op de ene toren is de evangelist een os, op de andere een leeuw. Het licht gaat vanavond voor het eerst aan in de twee nieuwste torens van de Sagrada Familia. Daarna lijkt het nog een kwestie van drie jaar: in 2026 moet het meesterwerk van architect Gaudí in Barcelona echt helemaal af zijn.

Er is dan bijna 144 jaar gewerkt aan de uitzonderlijke basiliek. Het licht in de 135 meter hoge torens dat vandaag wordt ontstoken, staat voor de evangelisten Lucas en Marcus. De dieren (os voor Lucas, leeuw voor Marcus) staan al sinds het vroege christendom symbool voor Marcus en Lucas. De dieren staan voor nederigheid en dapperheid.

Twee andere torens zijn volgend jaar klaar, gewijd aan de overige evangelisten Mattheüs (een engel) en Johannes (een adelaar). Tijdens deze laatste fase wordt ook begonnen met de bouw van de hoogste toren op het hart van de basiliek. De Sagrada Familia wordt dan nóg hoger, want de centrale vieringtoren voor Jezus Christus eindigt straks op 172 meter.

Op de toren komt een kruis met vier reusachtige armen die hun licht over alle windrichtingen laten schijnen. "We werken nu vooral aan de voorbereidingen voor de toren van Jezus Christus en het kruis. Met de hoop dat alles echt klaar is in 2026 voor de sterfdag van Gaudí", verzucht de huidige architect Jordi Faulí. Met zijn puntbaardje, het haar rechts in een scheiding en zwarte colbert lijkt hij zowaar op zijn illustere voorganger.

Alles is strak georganiseerd, als vanavond de lichten in de twee torens voor het eerst aangaan. Kort daarna begint een kerstconcert tussen het woud aan pilaren in het schip van het wonderlijke gebouw.

Toch is niet iedereen gelukkig met de steeds verder uitdijende kerk. Buurtbewoners maken zich zorgen over plannen om in de omliggende wijk huizen te slopen. Op het terrein moet een breed bordes in de richting van de basiliek komen.

'Privébezit moet weg'

"Het kerkbestuur heeft bij de gemeente Barcelona zo'n beetje geëist dat huizen in de buurt worden afgebroken", zegt advocaat Salvador Borroso, voorzitter van een van de lokale bewonersgroepen. "Maar je hebt het over privébezit van burgers. Dat bezit moet weg, zodat de kerk eindelijk zijn grote monument kan voltooien."

"Daarna willen ze het vrijgekomen terrein cadeau krijgen. De architecten die de basiliek van Gaudí afmaken beschouwen zich als zijn erfgenamen. Ze zien zichzelf als enorm groot en belangrijk. Maar de kerk staat niet boven de wet", zo stelt Borroso. Inmiddels lopen er twee rechtszaken tussen de buurtbewoners en het kerkbestuur.

3,4 miljoen bezoekers

Maar dat bestuur haalt wellicht de schouders op. De Sagrada Familia trok dit jaar 3,4 miljoen bezoekers. De toeristen leveren de basiliek 87 miljoen euro op, waarmee de bouw wordt gefinancierd. Volgend jaar komt er naar verwachting zelfs meer dan 100 miljoen euro binnen, net zoveel als voor de coronapandemie.

Borroso twijfelt of de plannen voor het bordes ooit door Gaudí bedacht werden. De architecten die tegenwoordig zijn werk voltooien moeten het overigens doen zonder de originele maquettes en bouwtekeningen. Dat materiaal ging verloren tijdens een brand in 1936, aan het begin van de Spaanse burgeroorlog.