Gemeenten hard op zoek naar opvang voor Oekraïners
Nederlandse gemeenten zijn best tevreden over de opvang die ze voor gevluchte Oekraïners hebben gerealiseerd, maar op sommige punten begint het wel te knellen. Zo willen ze graag meer duidelijkheid van het Rijk over de opvang op langere termijn en geven ze aan dat toegang tot (psychische) zorg en onderwijs vaak tekortschiet. Dat komt naar voren uit een rondvraag van de NOS onder 174 Nederlandse gemeenten.
Een deel van de gemeenten heeft behoefte aan meer opvanglocaties en personeel. Vier op tien gemeenten hebben nu al een tekort aan opvangplekken of vreest een tekort op de korte termijn.
Overlast binnen opvang
Verder roept een aantal gemeenten het Rijk op om een opvanglocatie voor overlastgevende vluchtelingen te openen. Als een situatie met een vluchteling in de opvang onhoudbaar is, dan kan hij of zij alleen worden overgeplaatst naar een andere gemeentelijke opvang.
De gemeente Waalwijk zegt dat deze mensen nu als 'hete aardappelen' tussen de verschillende locaties rondgaan. Volgens Hengelo is er een toename van ggz-problematiek bij de vluchtelingen. En ook Dijk en Waard maakt zich zorgen en zegt dat steeds meer mensen in psychische nood verkeren nu de oorlog langer duurt.
Een woordvoerder van staatsecretaris Van der Burg voor Asiel laat weten dat ook overlastgevende vluchtelingen recht hebben op opvang. Volgens de woordvoerder heeft het Leger des Heils in enkele gevallen tijdelijk opvang geboden.
"Vanuit de veiligheidsregio's en gemeenten is aangegeven dat er behoefte is aan een structurele oplossing voor de problematiek rondom overlastgevende vluchtelingen uit Oekraïne. Samen met hen werken we daar momenteel aan."
Zoeken naar nieuwe opvangplekken
De verwachting is dat de komende weken meer Oekraïners naar Nederland vluchten, onder meer door de Russische bombardementen op de water- en elektriciteitsvoorziening en de invallende winter. In dat geval kunnen de meeste gemeenten voor hen gemiddeld nog wel zo'n 55 plekken extra vrijmaken, blijkt uit de enquête.
Maar een flink deel geeft aan dat het nog te vroeg is om daar iets over te zeggen, omdat er bijvoorbeeld eerst nog een bestuurlijk besluit voor nodig is of eerst nog een extra opvanglocatie moet worden gevonden.
Driekwart van de gemeenten meent dat de huidige opvanglocaties waar Oekraïners verblijven, geschikt zijn voor langdurige opvang. Dat is opvang voor langer dan een jaar. Maar er zijn ook gemeenten waar het huurcontract van de opvang binnenkort eindigt.
Zo maakt in Soest een aantal Oekraïense vluchtelingen gebruik van sloopwoningen die moeten worden teruggegeven aan woningbouwcorporaties voor geplande nieuwbouw. Ook in Kerkrade valt de huidige locatie halverwege volgend jaar weg.
De krapte op de arbeidsmarkt speelt ook gemeenten parten, niet alleen in de eigen organisatie, maar ook bij de beveiligingsbedrijven die ze inhuren en in het onderwijs, "Maar ook bij de noodzakelijke verbouwingen van de opvanglocaties lopen we tegen het tekort aan personeel en materiaal aan", zegt de gemeente Doetinchem. "De opvang blijft daarnaast extra tijd vragen van diverse andere mensen in onze organisatie waardoor andere taken mogelijk blijven liggen."
"Regulier werk blijft nu volledig liggen, dit kan niet opgevangen worden door de krapte op de arbeidsmarkt", zegt een woordvoerder van de gemeente Zaanstad. In Zeewolde opent binnenkort een asielzoekerscentrum waardoor veel "capaciteit naar dit soort urgente projecten vloeit".
De gemeente Lochem ziet dat veel vrijwilligers die op de vijf opvanglocaties werken moe zijn. "Het gaat vaak om iets oudere mensen die grote (fysieke) inspanningen leveren zoals het helpen met het verzamelen van spullen, huisraad, of het inrichten van appartementen."
