Getouwtrek om stikstofruimte, al voordat boeren zijn uitgekocht
Boeren verleiden om hun bedrijf te verkopen. Dat lijkt de strategie om stikstofneerslag op de natuur te verminderen. Morgen komt de langverwachte stikstofbrief van het kabinet waarin de plannen beschreven staan. Maar op de achtergrond is de strijd om stikstofruimte die mogelijk ontstaat allang bezig. Veel verschillende partijen hebben die ruimte nodig. En dus wil iedereen voorrang.
Een voorbeeld: Rijkswaterstaat wil de A27 bij Amelisweerd (Utrecht) verbreden. Dat kan niet zomaar: de extra stikstof die door de verbreding van de A27 wordt uitgestoten, moet vooraf worden gecompenseerd. Dus ging Rijkswaterstaat op zoek naar stikstofruimte en vond die door zes boerenbedrijven in Gelderland uit te kopen.
Tot woede van de provincie Gelderland. "Waarom kan het wel voor asfalt en niet voor de PAS-melders?" vroeg de Gelderse gedeputeerde Peter Drenth zich boos af. "Daar heb ik grote moeite mee, het is niet uit te leggen."
PAS-melders
Want Gelderland had de ruimte die vrijkomt met het opkopen van de zes bedrijven in hun provincie liever anders besteed. Sinds 2019 moet er een oplossing worden gevonden voor de PAS-melders, boeren die door een gerechtelijke uitspraak plots illegaal zijn. Deze groep boeren hangen nu hoge dwangsommen boven het hoofd, omdat de rechter heeft bepaald dat ze een stikstofvergunning nodig hebben, terwijl de overheid eerder nog zei dat dat niet nodig was.
Dus wil deze groep graag bovenaan de lijst worden geplaatst. Zeker nu provincies geen andere mogelijkheden meer hebben dan hierop handhaven. Daarom demonstreerden bezorgde boeren vorige week in Zwolle in de hoop op een oplossing. Minister Van der Wal gaf deze week al aan dat de tijd dringt voor deze groep, en dat er een robuuste oplossing moet komen, in plaats van "een vergunninkje hier en een vergunninkje daar".
Net als de PAS-melders zijn ook bouwprojecten acuut op zoek naar stikstofruimte, sinds de rechter begin deze maand een streep door de bouwvrijstelling zette. Daardoor moet er weer vooraf worden bekeken hoeveel stikstof er bij elk bouwproject vrijkomt en wat daar de gevolgen van zijn.
Natuur op 1?
Dat zal vermoedelijk tot vertragingen gaan leiden. Vooral omdat zulke berekeningen maanden tijd kosten en er een tekort is aan deskundigen die dit soort rapportages kunnen opstellen. Dus steekt ook Bouwend Nederland de hand op als het gaat om voorrang bij de stikstofruimte, want "met het schrappen van de bouwvrijstelling gaat Nederland in feite op slot".
De strijd om de stikstofruimte is dus volop aan de gang. En daarbij kan niet om de natuur heen worden gegaan, waar het allemaal mee begon. Omdat de stikstofdoelen van het kabinet voor 2030 zijn, vrezen natuurorganisaties dat zij ingehaald worden door acute claims op de stikstofruimte.
Dus wordt hoopvol naar het kabinet gekeken. Morgen komen de ministers met de uitwerking van hun stikstofplannen en een prioriteitenlijst zou veel partijen daarbij helpen.
