Vrouwelijke Afghaanse rechters, advocaten en aanklagers vrezen voor hun leven
Tientallen vrouwelijke Afghaanse rechters, advocaten en openbaar aanklagers zitten nog altijd ondergedoken en vrezen voor hun leven. Met het afschaffen van het oude rechtssysteem door de Taliban verloren zij hun baan en inkomsten. En sinds de Taliban tijdens de machtsovername in augustus vorig jaar de deuren van alle gevangenissen openden, worden zij bedreigd door de mannen die zij hielpen opsluiten en die nu weer vrij zijn.
De Taliban hebben duidelijk gemaakt dat voor vrouwen geen plek is in het nieuwe systeem. Op een persconferentie in september zei Hizbullah Ibrhimi van het Hooggerechtshof van de Taliban dat hij niet inziet waarom vrouwelijke rechters, advocaten en aanklagers nodig zouden zijn. Volgens hem hebben ze niet genoeg kennis van de shariawetgeving.
Ondergedoken of gevlucht
Vóór de machtsovername waren er in Afghanistan zo'n 500 vrouwelijke advocaten en zo'n 300 vrouwelijke rechters. Een deel van hen kon worden geëvacueerd. Zo hielpen Britse advocaten 100 rechters naar het Verenigd Koninkrijk te komen en heeft Canada toegezegd een groep rechters die in Griekenland zit, toe te laten.
Al Jazeera meldde vorige week dat er nog steeds minstens 70 vrouwelijke rechters in Afghanistan ondergedoken zitten. Voor hoeveel advocaten en aanklagers dat geldt, is niet duidelijk. Daarnaast zit een aantal van hen in landen waar ze niet kunnen blijven, zoals Iran en de Verenigde Arabische Emiraten. Een grotere groep voormalig aanklagers zit in de stad Islamabad, in buurland Pakistan.
"Ik ben hier sinds mei en heb e-mails gestuurd naar allerlei buitenlandse ambassades, maar heb geen enkel positief antwoord gekregen", zegt een 28-jarige voormalig aanklager uit de provincie Ghor, die de NOS telefonisch sprak. "Ik heb me ook al in mei gemeld bij de UNHCR en bel ze bijna elke dag, maar ze zeggen steeds dat ik moet wachten." De voornaamste hoop van de vrouwen ligt nu bij 14Lawyers, een organisatie die voor hen pleit voor een visum bij het Spaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Cameraman Raúl Cadenas sprak eind september een groep vrouwelijke voormalig openbaar aanklagers die naar Islamabad wist te vluchten en daar nog steeds zit:
In Pakistan blijven is geen optie, zegt de voormalig aanklager uit Ghor. Haar visum voor Pakistan is verlopen en kan niet verlengd worden, is haar verteld. Pakistan biedt Afghaanse vluchtelingen geen uitzicht op een permanente status.
Geen rechten in Pakistan
Nog voor de machtsovername van de Taliban woonden er al zo'n twee miljoen Afghanen in Pakistan. De meerderheid is in Pakistan geboren, maar toch kregen ook zij nooit een vaste verblijfsstatus. Afghanen lopen continu het risico te worden uitgezet.
"We kunnen hier niet werken en mijn zoon kan niet naar school", zegt de voormalig aanklager uit Ghor, die met haar man en zoontje van zes vluchtte. "Omdat de lokale mensen weten dat wij als Afghanen geen rechten hebben en niet naar de politie kunnen stappen, is voor ons alles duurder. Van de huur die we betalen tot etenswaren."
Bovendien voelt ze zich niet veilig in Pakistan, dat grenst aan Afghanistan en vooral in de tribale gebieden een poreuze grens heeft. "Een keer was ik alleen thuis en iemand probeerde binnen te komen. Of het een dief was of iemand uit Afghanistan die het op mij gemunt heeft, weet ik niet, maar ik ben altijd bang."
"Zelfs voor de machtsovername werd ik regelmatig bedreigd, maar ik wilde me inzetten voor gerechtigheid, vooral voor vrouwen."
"Zelfs voor de machtsovername werd ik regelmatig bedreigd, maar ik wilde me toen inzetten voor gerechtigheid, vooral voor vrouwen", vertelt ze de NOS. Na de machtsovername door de Taliban gaf ze die passie niet meteen op. Ze bleef in Kabul en nam deel aan protesten op straat en op sociale media. "Ik wilde niet weg. Ik wilde bij mijn mensen zijn, in mijn land."
Dit veranderde toen een van haar schoonzussen tijdens een protest werd gearresteerd en tien dagen werd vastgehouden. "Ze werd mishandeld en raakte gewond. Het leven werd steeds moeilijker. Toen zijn we naar Pakistan gevlucht." Nu ziet ze een terugkeer naar Afghanistan niet zitten. "We zouden alleen binnen kunnen zitten en niets doen. We zouden geen leven meer hebben."
