Jumbo haalt WK-reclame met hossende bouwvakkers van de buis na kritiek
Jumbo haalt de WK-reclame waarin onder meer hossende bouwvakkers in oranje tenue over bouwsteigers lopen per direct van de buis. De reclame was in het verkeerde keelgat geschoten van veel mensen en mensenrechtenorganisaties.
Bij de bouw van de WK-stadions in Qatar en de infrastructuur daaromheen was sprake van grove mensenrechtenschendingen en vielen vele doden. "Het is een schandalige en beledigende reclame", zegt Jan Kooy van Human Rights Watch. Zijn organisatie rapporteert samen met onder meer Amnesty International al jaren over mensenrechtenschendingen in Qatar.
In het reclamefilmpje zijn naast een groep bekende Nederlanders ook een stel bouwvakkers te zien. Ze lopen in polonaise achter elkaar aan, op een steiger en een bouwplaats. Ze dragen oranje spencers die ook als boodschappentas te gebruiken zijn. De reclame is een van de eerste grote acties van een supermarkt rond dit WK.
Excuses aangeboden
"We realiseren ons nu dat in deze reclame een link te maken is naar de erbarmelijke arbeidsomstandigheden in Qatar en dat is nooit onze bedoeling geweest", meldt Jumbo. "Dit betreuren we ten zeerste en we bieden hiervoor onze welgemeende excuses aan."
Kooy denkt dat mensen de link al snel leggen met mensenrechtenschendingen als ze bouwvakkers zien in combinatie met het WK. "Het is waanzinnig. Ze hebben bij Jumbo toch Google? Dan krijg je meteen artikelen over mensen die de afgelopen twaalf jaar zijn gestorven bij de bouw van de infrastructuur voor dit WK in Qatar."
Jumbo had de video ook op YouTube geplaatst en daar de reacties uitgeschakeld, terwijl dat bij veel andere video's van de supermarktketen op het kanaal niet het geval is. Dat duidt er meestal op dat gevreesd wordt voor heftige discussies op het medium. Waarom de reacties waren uitgeschakeld laat het bedrijf in het midden. Inmiddels is de video ook van YouTube verwijderd.
Zorgvuldige afweging
De supermarkt zei vorige maand wel dat die zich realiseerde "dat er gevoeligheden zijn rondom dit WK voetbal in Qatar" en dat het concern "een zorgvuldige afweging heeft gemaakt, ten aanzien van de wijze waarop we dit jaar inspelen op het Oranjegevoel vóór en tijdens het WK voetbal".
Televisiemaker Danny Ghosen zei nog voordat de supermarkt het filmpje verwijderde dat hij twijfelde of die afweging wel zo zorgvuldig was gemaakt. Ghosen reisde voor de vierdelige documentaireserie In de schaduw van het WK onder meer naar Nepal om nabestaanden te spreken van arbeidsmigranten die in Qatar om het leven zijn gekomen. "Het is respectloos voor al die bouwvakkers die zijn overleden bij de bouw", zegt hij. "De bouwvakkers daar liepen niet in polonaise. Die hadden helemaal geen tijd om een feestje te vieren. Die moesten keihard werken. Je doet mensen echt tekort met dit soort reclames."
Ook op Twitter uitte Ghosen zijn ongenoegen over de reclame:
Net als Ghosen uitten ook andere mensen hun ongenoegen over de reclame en ook Amnesty International was kritisch. "Mensen die naar het WK zullen kijken op tv en Oranje toejuichen, zullen ook denken dat dit een stap te ver gaat", zei Amnesty-woordvoerder Ruud Bosgraaf tegen ANP. "Het is een verkeerd soort lolligheid."
De Reclame Code Commissie heeft tot 12.00 uur drie klachten over de commercial gekregen. Volgens een woordvoerder is dat niet uitzonderlijk veel. "Soms krijgen we er honderden". De hoeveelheid klachten maakt volgens de commissie weinig uit voor het vervolg.
"Soms leidt één klacht al tot een uitspraak." Het is nog te vroeg om te zeggen of de commissie iets over de Jumbo-reclame gaat zeggen. Eerst wordt uitvoerig naar de klacht gekeken.
