Haven Hamburg deels in Chinese handen: omstreden deal met hoofdrol Scholz
In het Duitse parlement, op zes ministeries, en zelfs in het kabinet was er veel verzet. Toch heeft Duitsland vandaag toestemming gegeven: een deel van de Hamburgse haven komt in Chinese handen. Bondskanselier Scholz speelde een cruciale rol bij deze omstreden deal.
Het Chinese staatsbedrijf Cosco, de op drie na grootste containerrederij ter wereld, krijgt een deel van de terminals in bezit. Daarmee verzekert het bedrijf zich van overslagcapaciteit in Hamburg, en krijgt het staatsbedrijf controle over een groter deel van de handelsketen over zee met Duitsland.
Ook de haven in Hamburg wil de deal graag sluiten. China is zijn belangrijkste handelspartner, goed voor een derde van alle containers die er doorheen gaan. Met de koop belooft Cosco meer handel via Hamburg te voeren. Zou de koop niet doorgaan, dan dreigde de rederij naar concurrerende havens in bijvoorbeeld Antwerpen en Rotterdam te varen. Daar is Cosco al deels eigenaar.
Politiek drukmiddel
Maar er speelt meer dan alleen economische belangen. Tegenstanders van de deal wijzen erop dat China hiermee een politiek drukmiddel in handen krijgt. Mocht het tot een conflict tussen de Duitse en Chinese regering komen, dan kan de voor Duitsland zo belangrijke handel met de haven een wapen blijken.
Dat handel niet een brug, maar een juist zwakke plek kan zijn, heeft de oorlog in Oekraïne wel duidelijk gemaakt in Duitsland. Jarenlang kochten de Duitsers goedkoop Russisch gas, en ze verkochten zelfs belangrijke gasopslagen aan de Russen. Maar sinds de oorlog in Oekraïne staan de twee regeringen recht tegenover elkaar, wordt de gashandel ingezet als politiekdrukmiddel en is de Duitse afhankelijkheid het land duur komen te staan.
Verzet was groot
Afgelopen tijd werd dan ook duidelijk dat het verzet tegen de verkoop van een deel van de Hamburgse haven aan het Chinese Cosco dan ook groot is. Zes ministeries hebben zich tegen de deal uitgesproken, net als vooraanstaande politici binnen de regeringspartijen die Grüne en de FDP én de veiligheidsdiensten. Ook de Europese Commissie vindt het een slecht idee, melden Duitse media.
Het ministerie van Economische Zaken liet eerder een risicoanalyse uitvoeren voor de verkoop. Het resultaat is geheim, maar wel ingezien door de Duitse krant FAZ. Die meldt dat het ministerie de verkoop afraadt, het is risico is te hoog.
Scholz wil doordrukken
Omdat het om infrastructuur gaat die belangrijk is voor Duitsland, zou de overheid de verkoop kunnen tegenhouden. Alleen, zo meldden de Duitse zenders NDR en WDR, wilde de bondskanselier Olaf Scholz de deal er toch doorheen drukken. Scholz was zelf jarenlang burgemeester van Hamburg.
Om de verkoop te blokkeren, moet de bondskanselier het onderwerp officieel op de kabinetsagenda zetten. Daarvoor was tot 31 oktober tijd. Maar Scholz heeft dat niet gedaan, tot vandaag.
Het resultaat wordt nu gepresenteerd als een soort compromis. Oorspronkelijk zou Cosco 35 procent van de terminal kopen, dat gaat de Duitse regering nu deels verbieden. Alleen als het Chinese staatsbedrijf 24,9 procent koopt, zal de regering het niet blokkeren. Hoe Cosco zelf hierover denkt is niet bekend, maar algemeen wordt er van uitgegaan dat deze 'oplossing' in overleg met de Chinezen is besproken.
Met een belang van minder dan 25 procent zou Cosco minder zeggenschap binnen de haven hebben, en bijvoorbeeld geen vetorecht. Maar daarmee zijn nog niet alle zorgen weggenomen.
Hoe dan ook tegen
Veel tegenstanders zijn überhaupt tegen een verkoop. In hun risicoanalyse wijzen de ambtenaren van het ministerie van Economische Zaken erop dat Cosco in het verleden vaak eerst een minderheidsbelang neemt, en dan langzaam meer controle probeert te krijgen, aldus de FAZ.
Dat de verkoop nu toch doorgaat, lijkt vooral te danken aan de ongekende inzet van bondskanselier Scholz. Misschien dat dat ook wel de reden is dat zoveel politici zich inmiddels zo openlijk tegen de verkoop hebben uitgesproken, schrijft het Duitse weekblad Der Spiegel. "Als men over een paar jaar terugblikt en zich mogelijk afvraagt hoe het kon gebeuren dat Duitsland zich overleverde aan China, moet het duidelijk zijn dat de bondskanselier die beslissing alleen genomen heeft."