Freerunners willen met flips, twists en vaults naar Olympische Spelen: 'Dé droom'

• Rens Went

Flips, twists en vaults werken prima tegen een jetlag. Tangui van Schingen (18) vloog dinsdag terug uit Japan en sprong anderhalve dag later in alle vroegte alweer met de beste freerunners van Nederland door een trainingshal in Den Haag.

Van Schingen pakte bij het WK parkour in Tokio brons op het onderdeel Speed, waarbij de atleten zo snel mogelijk een hindernisbaan vol obstakels afleggen. In de andere discipline van de sport, Freestyle, waarin Van Schingen tiende werd, moeten deelnemers in een run vol sprongen en tricks de jury imponeren.

Van Schingen reisde met vier andere atleten, de hoofdcoach en het hoofd van een Nederlandse delegatie af naar Japan. Het toernooi in Tokio was het eerste WK ooit georganiseerd in de piepjonge sport.

De talentvolle freerunners, zoals de atleten worden genoemd, dromen al van de Olympische Spelen van 2028 in Los Angeles. "Daar gaan we nu voor", zegt Van Schingen.

Stiekem hoopten de freerunners dat de sport in 2024 al in Parijs zijn olympisch debuut zou maken. Alleen al vanwege de symboliek: parkour ontstond namelijk begin jaren negentig in de buitenwijken van de Franse hoofdstad.

Jongelui met drang naar avontuur en beweging zonder restricties toverden hun stad om tot een speeltuin voor volwassenen. Springend en rennend van bankjes en hekjes naar muurtjes en daken, raasden parkour- en freerunpioniers David Belle en Sébastien Foucan dertig jaar geleden vrij door de buurt.

Via Hollywood maakte de wereld begin deze eeuw kennis met de acrobatische stunts, door achtervolgingsscènes in allerlei actiefilms, waaronder de James Bond-film Casino Royale. Met Foucan als vluchtende boef.

'13.00 uur salami'

Freerunnen begon voor Van Schingen ruim vijf jaar geleden op een kinderfeestje. "Toen werd ik er verliefd op en sindsdien doe ik het elke dag." Met vrienden gaat hij dagelijks de straat op in en rondom Den Haag, waar hij opgroeide. "De hele dag trainen."

Speurend naar de beste 'spots' in de provincie - "Scheveningen is ook populair" - blijkt het kunstwerk Salami bij de TU Delft de ideale oefenplek. "'Kom 13.00 uur salami', appen we dan. Daar is een soort standbeeld neergezet en daar trainen we."

Freerunners delen, zoals Van Schingen op zijn Instagram-account, hun dagelijkse trainingsessies uitgebreid op sociale media:

Ver voordat Van Schingen zijn eerste flips en twists maakte, kwam het freerunnen al ter sprake bij de nationale gymnastiekbond KNGU. Ze zagen de potentie, maar kennis ontbrak. De bond speurde het land af naar trainers en coaches, op zoek naar structuur voor de jonge urban sport. Zo kwamen ze uit bij Mark van Swieten, inmiddels hoofdcoach van het Nederlandse freerunteam, en later bij Pepe Pont, nu projectleider van de sport voor de KNGU.

Pont brak - na goed overleg met zijn vrouw - een carrière als salesmanager in het bedrijfsleven af, liet zich met vijftien jaar turnervaring als gymnast en trainer omscholen tot freeruncoach, begon zijn eigen sportclub en werd vooral gegrepen "omdat freerunnen voor iedereen is".

Het begint niet met salto's, twists en vaults. "Het zijn de beweegvormen als dierenfiguren, met apenloopjes, berenloopjes, kikkersprongen. En of je nu met kinderen of met ouderen aan de slag gaat, iedereen vindt er een uitdaging in", zegt Pont.

Topsporttraining

Vlak voor de coronapandemie raakt Pont betrokken bij het Nederlandse parkourproject en inmiddels is het fundament gelegd. Een groep van vier à vijf atleten traint iedere dinsdag- en donderdagochtend in een speciale hal specifiek voor wedstrijden. Van Schingen zit daarbij, net als Noa Man, zij is pas 17 jaar.

In 2017 adopteerde wereldgymnastiekbond FIG parkour officieel als discipline en al snel kwamen er wereldbekerwedstrijden, waarin Van Schingen en Man veel indruk maakten.

Bij prestigieuze wereldbekerwedstrijden in onder meer Bulgarije en Frankrijk gingen ze vorig jaar naar huis met gouden en zilveren medailles. Man pakte dit jaar bij de World Games in de Verenigde Staten goud op het onderdeel Freestyle en zilver bij Speed.

Het eerste WK stond gepland voor 2020, maar werd uitgesteld vanwege de pandemie. Vorige week was het dan eindelijk zover voor Van Schingen en Man. In Japan.

"Een heel bijzondere ervaring", noemt Van Schingen het WK, waarop hij brons pakte tussen atleten uit veertig andere landen. "Heel groot, veel deelnemers. Dit was nog een tikkeltje heftiger. Je voelt dat het echter en serieuzer is, dan komen er ook meer zenuwen."

In gedachten vliegen de jonge atleten in 2028 al door de olympische ringen van Los Angeles. Van Schingen: "Dat is zeker dé droom. Het is pas over een paar jaar, maar dit is wel echt waar we naar uitkijken."

Lobby bij IOC

Die droom is geen illusie. Het had weinig gescheeld of parkour was in Parijs al olympisch en volgens Pont zijn de geluiden voor 2028 veelbelovend. Dat er nu een succesvol WK is geweest, is een grote stap voorwaarts. Bovendien sluit parkour naadloos aan op andere nieuwe olympische urban-sporten, zoals breakdance en skateboarden.

Maar veel hangt af van de FIG en de lobby bij het IOC. "Parkour kan veel toevoegen aan de Olympische Spelen in de toekomst", zei sportdirecteur Kit McConnell van het IOC toen duidelijk werd dat de nieuwe sport Parijs 2024 niet ging halen. Volgens de IOC-regels kan parkour onder de vlag van de FIG alleen worden toegevoegd als een huidige gymnastische discipline plaatsmaakt.

De Nederlandse freerunners concentreren zich komende jaren op de verdere groei van hun sport. De KNGU biedt daarbij deels financiële steun bij deelname aan wedstrijden, maar: "Na corona hebben alle bonden last van minder budget", zegt Pont.

Toch omarmt de KNGU de sport volgens Pont nog steeds. "Het staat op de innovatielijst. In 2023 zal er weer iets meer in worden geïnvesteerd." Verder is het hopen op subsidies en sponsoren, maar veel zal uit eigen zak moeten komen.

Sponsors, lesgeven en op reis

"Leven van freerunnen, nee dat wordt 'm nog niet", zegt Van Schingen. "Maar je kunt wel sponsors krijgen." Zoals Man, zij heeft Red Bull als sponsor. Van Schingen rondde onlangs een opleiding tot freerunleraar af en geeft nu lessen aan kinderen en andere groepen. Wel of geen Spelen, Van Schingen voorziet een lange carrière in de sport.

Freerunnen levert in ieder geval vrienden voor het leven op. "Ik ben laatst nog naar Zweden geweest, om te trainen. Daarvoor naar Noorwegen, Frankrijk, België en Spanje."

"Ik heb overal wel mensen uit de community waarmee ik wedstrijden doe. Dan bel ik: 'Yo, kan ik komen?' En dan ga je voor een week in een ander land trainen."

Wie weet ontmoet Van Schingen zijn internationale freerunvrienden in 2028 aan de Amerikaanse westkust. Dan is Van Schingen 24 jaar en Man 23 jaar. "Ik denk dat ik dan op mijn maximale kracht zit", voorspelt Van Schingen. "Dat zijn dan misschien wel de prime-jaren van mijn freeruncarrière."