Giorgia Meloni officieel eerste vrouwelijke premier van Italië

• Heleen D'Haens

  correspondent Italië

Nog geen maand na de verkiezingen heeft Italië een nieuw kabinet. Vanavond kreeg Giorgia Meloni van president Mattarella de opdracht een regering te vormen, die ze zonder voorbehoud aanvaardde omdat ze achter de schermen haar lijst met ministersposten al had ingevuld.

President Mattarella was zichtbaar blij met de snelle voortgang bij de formatie:

Morgen wordt Meloni beëdigd als de eerste vrouwelijke premier in de Italiaanse geschiedenis. Ook is ze de eerste radicaal-rechtse premier van het land sinds de Tweede Wereldoorlog.

Meloni had het tijdens de formatie niet makkelijk, want haar rechtse coalitiegenoten Silvio Berlusconi en Matteo Salvini onderhandelden hard om zo veel mogelijk ministeries binnen te halen voor hun partijen. Toch lukte het haar te leveren wat ze beloofd had: een snelle formatie en een regering die meteen aan de slag kan met de vele problemen waar Italië voor staat.

Wie is Giorgia Meloni? Bekijk het in deze video van september:

In een bijzonder bondige verklaring maakte Meloni vanavond na een gesprek met de president haar lijst met 24 ministers bekend. Afgezien van het vrouwelijke regeringshoofd, is de ploeg geen toonbeeld van gendergelijkheid: onder de 24 ministers zijn slechts zes vrouwen.

Lega-leider Matteo Salvini, die eerder minister van Binnenlandse Zaken was en het liefst op die post was teruggekeerd, moet zich tevreden stellen met het ministerie van Infrastructuur. Meloni had al vanaf het begin gezegd dat ze op Binnenlandse Zaken liever een technocraat wil dan een politicus. Dat is niet ongebruikelijk in de Italiaanse politiek. Wel wordt Salvini vicepremier.

De tweede vicepremier is oud-Europarlementsvoorzitter Antonio Tajani, partijgenoot en vertrouweling van Silvio Berlusconi. Hij wordt minister van Buitenlandse Zaken. Over die post bestond in de media nog twijfel, omdat Berlusconi zelf zich afgelopen week verschillende malen positief uitliet over Vladimir Poetin en diens rol in de oorlog in Oekraïne vergoelijkte.

Toch acht Meloni Tajani kennelijk nog steeds geschikt. De 69-jarige politicus staat te boek als pro-Europees, wat een geruststelling zal zijn voor de Europese bondgenoten van Italië.

Ministerie van geboorte

Op het vlak van internationale samenwerking zal de regering van Meloni dus uitgesproken pro-Europees en pro-NAVO zijn, zoals zij ook al eerder had aangegeven.

De conservatieve waarden van de nieuwe ploeg zijn af te lezen aan de nieuwe naamgeving van het ministerie van Familie en gelijke kansen. Dat wordt nu het ministerie van Familie, geboorte en gelijke kansen en zal worden geleid door Meloni's partijgenoot Eugenia Roccella. Zij zei in augustus nog in een interview "dat ze feminist is, maar dat feministen abortus nooit als recht hebben gezien."

Abortus stond in de verkiezingsperiode hoog op de agenda. De uiterst conservatieve Meloni heeft aangegeven dat ze de abortuswet in Italië niet wil terugdraaien, maar wel "vrouwen het recht wil geven om niet te aborteren."

Ze wil dat vrouwen die uit economische overwegingen hun zwangerschap willen beëindigen, financiële hulp kunnen krijgen van de staat. Feministische organisaties zijn daar sterk tegen, omdat ze vinden dat de overheid abortus zo bemoeilijkt.

Meteen aan de slag

Over abortus en vrouwenrechten is in de media veel te doen, maar toch is dat niet de prioriteit van deze regering, zei Matteo Salvini enkele dagen geleden op Facebook: "De prioriteit hebben de rekeningen van de Italianen." De regering moet meteen aan de slag met het opstellen van de begroting voor 2023, waarin ook maatregelen moeten komen om Italianen te ondersteunen met de inflatie en de hoge energieprijzen.

Ook moet tegen het eind van dit jaar een pakket van 55 hervormingen worden doorgevoerd in het kader van het Europese corona-herstelplan. Voert de regering die hervormingen te laat door, dan loopt Italië bijna twintig miljard euro mis.

'Hooghartig, bazig, arrogant en beledigend'

Meloni heeft er dus alle belang bij dat haar ministersploeg eensgezind aan de regeringstaak begint. Maar hoe stabiel die ploeg is, moet nog blijken. Al tijdens het formatieproces is een deuk geslagen in het vertrouwen tussen Meloni en Berlusconi, die op een briefje schreef dat hij Meloni "hooghartig, bazig, arrogant en beledigend" vond. Ook Berlusconi's recente uitspraken over zijn vriendschap met Poetin komen de nieuwe premier slecht uit.

Salvini had de Italianen na de verkiezingswinst van rechts "vijf jaar politieke stabiliteit" beloofd, maar gezien de gespannen verhoudingen koesteren weinigen die illusie. De gemiddelde levensduur van een Italiaans kabinet is veertien maanden.