Mensenrechtenorganisatie luidt noodklok over moderne slavernij in Cambodja
In de stromende regen zetten 56 Vietnamezen het op een lopen. Sommigen met een koffer in de hand. De meesten hebben alles achtergelaten in het Cambodjaanse casino waar ze werkten. Wanhopig proberen ze de grenspost even verderop te bereiken om terug te keren naar hun eigen land. Een kleddernat geregende man in uniform hobbelt met een wapenstok achter ze aan om dat te voorkomen.
Dit is te zien op een video die dit weekend online kwam. De Vietnamezen zouden zaterdagmiddag zijn ontsnapt uit het casino. Ze werden tegengehouden bij de grens, waar de |Cambodjaanse autoriteiten meldden dat het ging om "onenigheid op het werk".
Dat lijkt verdekte taal voor een probleem dat al langere tijd speelt in Cambodja. Gedwongen arbeid.
De video is op de regen na bijna identiek aan een video die een maand geleden viraal ging. Zo'n veertig Vietnamezen ontvluchtten een casino en sprongen de rivier in om de grens naar Vietnam over te steken. Het geeft te denken over de werkomstandigheden in de Cambodjaanse casino's.
"Het is zo naar als je het je nu voorstelt," zegt Phil Robertson van Human Rights Watch (HRW). Het gaat naar schatting om duizenden mensen, die werken onder erbarmelijke omstandigheden. Bijvoorbeeld in casino's aan de grens met Thailand of Vietnam. Maar de afgelopen jaren vooral in hoogbouwcomplexen in de havenstad Sihanoukville. Op die compounds, in een afgesloten gebied, moeten ze onder dwang mensen online oplichten voor hun 'werkgevers'. Doen ze dat niet, dan worden ze in sommige gevallen in elkaar geslagen.
De gedwongen arbeiders komen uit diverse delen van Azië: Taiwan, Hongkong, Maleisië, Thailand, Vietnam, Indonesië, Cambodja en China. Volgens Robertson werden ze gelokt met verhalen over makkelijk werk en groot geld. "Die mensen werden vooral geronseld tijdens de pandemie. Toen veel mensen hun baan waren kwijtgeraakt. Ze waren wanhopig." Dus vielen ze voor het verkooppraatje van de oplichters.
Online gokbedrijven
Veel van de bedrijven die nu online oplichting plegen, begonnen ooit als legale online gokbedrijven. Die werden door voornamelijk Chinezen opgezet in Sihanoukville. "Maar de Chinese overheid dwong de Cambodjaanse premier Hun Sen om daar een einde aan te maken. En omdat Cambodja nu min of meer een marionettenregering van China is geworden, deed Hun Sen dat", aldus Robertson. Die bedrijven gingen hierna dus op zoek naar een nieuwe manier om geld te verdienen. "En dat werd mensen online geld afhandig maken."
Maar daarvoor is veel personeel nodig, zegt Robertson. "Ze gooien een wijd net uit over Azië." En als de mensen op hun nieuwe werkplekken aankomen, ontdekken ze snel dat hun rooskleurige beeld bij lange na niet klopt. "Hun paspoort wordt afgepakt, en hun bewegingsruimte wordt tot nul beperkt. Ze zitten vast op de compound."
In een reportage van Al Jazeera is een video te zien van een opgesloten arbeider die wordt gedwongen familie in Thailand geld afhandig te maken. Als hij weigert, wordt hij met een elektrische stok mishandeld.
Er zijn veel meer mensen die weigeren te werken voor hun meesters. Maar die hebben genoeg brute manieren om de mensen te dwingen. "Ze worden geslagen of geëlektrocuteerd. Vrouwen wordt verteld dat ze anders in de prostitutie zullen belanden. Of de mensen worden simpelweg verkocht aan een ander bedrijf", aldus Robertson. De enige manier is om jezelf vrij te kopen, maar dat geld hebben veel mensen niet.
Prikkeldraad en bewapende mannen
Vluchten is ook bijna niet te doen. De compounds zijn omheind door muren met prikkeldraad en bewaakt door bewapende mannen. NRC meldde dat bij opvallend veel compounds posten van de Cambodjaanse politie stonden. Volgens Robertson kunnen de mensenhandelaren door die bescherming ongestoord hun werk blijven doen. "Deze bedrijven worden veelal gerund door Chinezen die nauwe banden hebben met leden in de Cambodjaanse regering. Als er problemen zijn, wordt dat door hen vaak opgelost."
De gedwongen werkers kunnen dus niet rekenen op hulp van de Cambodjaanse regering. Behalve HRW hebben 35 andere organisaties opgeroepen tot actie. Maar volgens Robertson is Cambodja zelf te rot en de elite te corrupt om de situatie snel te veranderen. "Het is op dit moment dus survival of the fittest als het gaat om wie uit deze criminele onderneming weet te ontsnappen."