Schurft blijft rondgaan in Nederland: 'Taboe moet eraf'

• Jules Jessurun

  redacteur Online

Het aantal mensen met schurft was eind vorig jaar en begin dit jaar groter dan eerdere jaren en hoewel de cijfers enigszins lijken te stabiliseren, blijven er zorgen. Experts hameren op het belang van voorlichting om onder meer het taboe te doorbreken en ervoor te zorgen dat mensen elkaar niet steeds opnieuw besmetten.

"Het drijft mensen echt tot wanhoop", zegt dermatoloog Annemie Galimont. Zij ontvangt onder meer in het Bravis ziekenhuis in Roosendaal patiënten met schurft. "Ze hebben hier echt enorm last van. Het gaat niet om een beetje jeuk. Ze slapen 's nachts soms bijna niet. En als je iets over het hoofd hebt gezien bij het behandelen, ben je weer terug bij af."

Geen meldingsplicht

Omdat er geen meldingsplicht is, is het lastig om een algeheel beeld te krijgen van hoe groot het probleem in Nederland is. De GGD's laten wel aan het RIVM weten dat er sprake is van een toename. "Helaas zien we al sinds 2015 een toename van schurft in onze regio", vertelt ook een woordvoerder van GGD Hollands-Midden.

Ook zijn de weekcijfers van huisartsen, die onderzoeksinstituut Nivel verzamelt, een indicatie. Hieruit blijkt dat dit jaar per week tussen de tien en twintig mensen per 100.000 mensen met schurft bij de huisarts kwamen.

Galimont waarschuwt voor een "pingpong-effect". Het is noodzakelijk dat iemand met schurft iedereen in de omgeving waarschuwt en dat deze personen ook worden behandeld, anders blijven mensen elkaar besmetten. "Het is niet verplicht om elkaar te waarschuwen als je schurft hebt. En dat doen mensen vaak niet uit schaamte."

Hoewel de dermatoloog benadrukt dat het lang niet alleen om studenten gaat die worden besmet, loopt deze groep wel grotere risico's vanwege de vele sociale contacten die zij hebben, zeker als zij in studentenhuizen wonen en niet iedereen tegelijk zich laat behandelen. Daarom gaat het RIVM waarschijnlijk later dit jaar een campagne starten die op studenten gericht is, meldt een woordvoerder. Ook zij spreekt haar zorgen uit over het "pingpong-effect".

Galimont juicht zo'n campagne van harte toe. "Als je aan mensen kunt uitleggen dat het gewoon pech is dat je het krijgt, dan haal je het uit de taboesfeer."

Nivel onderzocht hoeveel mensen tussen de 15 en 24 jaar met schurft de huisarts bezoeken, de blauwe lijn is het aantal in 2022:

Nog altijd is ieder jaar een lichte stijging te zien van het totale aantal gevallen en in 2021 en begin 2022 was zelfs sprake van een enorme piek. Galimont is er nog altijd verbaasd over. "We dachten in het begin zelfs dat we een nieuwe mijt hadden die ver kon springen, maar het ging om een toename van mensen die ondanks de lockdown stiekem contact hadden met andere familieleden of vrienden. En zeker ook in de studentenhuizen was een toename."

Dat de cijfers nog altijd hoog zijn, wijt zij onder meer aan het feit dat mensen weer meer reizen. "En jongeren pakken hun leven ook weer meer op en die hebben veel meer lichamelijke contacten. Dat zie ik bij mijn puberkinderen ook. Die kleven aan elkaar, en lenen kleding uit. Maar ook zakenmensen in dure hotels kunnen het krijgen."

Zo ziet schurft eruit:

Er doen verhalen de ronde dat er een schurftmijtmutatie is die minder gevoelig is voor medicijnen, zegt de RIVM-woordvoerder. "Maar dat is nog niet aangetoond". De GGD's en de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie laten hier ook onderzoek naar doen. Galimont maakt zich tot nu toe weinig zorgen over resistente mijten. "We denken dat de meeste infecties niet overgaan omdat de behandeling niet precies uitgevoerd is, bijvoorbeeld omdat mensen te weinig crème smeren."

Of de toename van de aandoening in Nederland een halt toe te roepen is is de vraag. En het geheel uitroeien in ons land is een illusie, stelt Galimont. "Zolang er globalisering is, gaat dit rond." Zij denkt dat wij er gewoon aan moeten wennen dat het er is. "Hoofdluis hebben we ook nog steeds, en voetschimmel ook."