Indianenboeken van Winnetou uit de winkels gehaald na kritiek

Zijn de boeken over indiaan Winnetou racistisch en een verkeerde vorm van 'culturele toe-eigening'? In Duitsland is een verhitte discussie ontstaan over het fictieve stamhoofd, dat uit de koker komt van de Duitse schrijver Karl May (1842-1912). Uitgeverij Ravensburger heeft twee nieuwe Winnetou-kinderboeken om die reden uit de winkels gehaald.

De Nederlandse uitgever van de boeken, Meulenhoff Boekerij, zegt de Duitse lijn te volgen, meldt het AD. De verkoop van Nederlandstalige e-books en boeken over Winnetou wordt stopgezet, maar dat moet nog "worden geregeld". De NOS heeft de uitgeverij nog niet kunnen bereiken.

Het eerste Winnetou-verhaal stamt uit 1875, gevolgd door succesvolle vervolgverhalen. In de jaren 60 werden meerdere avonturenfilms over het personage en zijn belevenissen gemaakt, gevolgd door tv-series in de jaren 80 en 90. In 2016 verschenen er nog nieuwe verfilmingen op de Duitse zender RTL. Deze zomer ging een nieuwe Winnetou-film in de Duitse bioscopen in première.

Clichés

De discussie over de houdbaarheid van Winnetou richt zich vooral op de uitgave van twee nieuwe boeken, die ter gelegenheid van die bioscoopfilm werden uitgegeven. Op sociale media werd de uitgever overspoeld met kritiek op de stereotypen in de boekenserie. Naast de twee boeken werden ook een puzzel en stickerboek uit de winkel gehaald.

Ravensburger zei in een verklaring te erkennen dat met de boeken mensen worden gekwetst. "We zijn tot de conclusie gekomen dat de onderdrukking van de inheemse bevolking geromantiseerd wordt en met veel clichés wordt omgeven." De uitgeverij zegt zich intensief bezig te houden met thema's als diversiteit en culturele toe-eigening. Redacteuren zullen hier bij andere uitgaven actiever op letten, belooft het Duitse bedrijf.

Verschillende Duitse politici, vooral op de rechterflank van het politieke spectrum, en columnisten vinden dat het 'cancellen' van Winnetou aantoont dat de discussie over racisme en culturele toe-eigening te ver door is geschoten. Winnetou-expert Andreas Brenne zei tegen de Neue Osnabrücker Zeitung dat in de twee boeken duidelijk wordt gemaakt dat het om fictie gaat, en niet om een objectieve weergave van inheemse volkeren.

Ook op de nieuwe film kwam veel kritiek, onder meer van recensenten, maar de western blijft vooralsnog te bezoeken.