Grond nu al bezaaid met bladeren en eikels, opnieuw vroeg 'herfst'
Het zal de natuurliefhebbers niet ontgaan zijn en ook in parken en groenstroken is het zichtbaar: bomen verkleuren en laten bladeren los en op de grond vind je nu al eikels en beukennootjes. Terwijl het nog pas augustus is.
"Dit is uitzonderlijk vroeg", zei boomonderzoeker Paul Copini van Wageningen Universiteit vandaag in het NPO Radio 1-programma Spraakmakers. "En die eikels zijn vaak ook uitzonderlijk klein. Normaal rijpen eikels einde volgende maand, soms begin oktober pas. Dan zijn ze ook bruiner. Nu zie je soms wel grote eikels liggen, maar die zijn dan gifgroen. Die zijn nog niet rijp. Ze zijn ook letterlijk giftig voor sommige beesten."
De laatste jaren zagen we vaker dat de natuur er al vroeg herfstachtig uit ging zien. Dat heeft volgens Copini alles te maken met klimaatverandering. "Misschien gaat dit het nieuwe normaal worden." Wat de gevolgen zijn voor de Nederlandse bossen is nog onduidelijk.
De Wageningen Universiteit onderzoekt in het DendroLab hoe bomen groeien. Op de campus staat een populier die volgehangen is met sensoren. "Normaal heeft een boom een soort van hartslag", zei Copini. "Overdag krimpt hij door verdamping, 's nachts zuigt hij water op en groeit hij weer een stukje. De afgelopen tijd zie je dat die hartslag steeds kleiner wordt. Het krimpen en zwellen neemt af, en dat is geen goed teken."
Copini's collega Bas Lerink zei in Spraakmakers dat in 2018 sommige bomen helemaal stopten met groeien. "Dat was erger dan dit jaar. Het groeiseizoen is nog bezig, maar we zien nu al dat ze een flinke tik hebben gekregen. Het is afwachten wat de effecten daarvan zijn."
Veerkrachtig
In juli bleek uit een inventarisatie van de gezondheid van de Nederlandse bossen dat ze gevarieerder zijn geworden. Er groeien meer verschillende soorten bomen en planten.
Toch is er ook reden tot zorg, vindt Copini. Zo heeft de inheemse es veel last van een schimmel die vanuit Oost-Azië naar Nederland is gekomen. Daar staat tegenover dat het met oude Nederlandse bossen goed gaat, als je het vergelijkt met de droge en warme jaren in de vorige eeuw. Ook na de jaren 2018 en 2020 herstelden beuken heel snel. "Ze zijn behoorlijk veerkrachtig."
Toch zal de samenstelling van de Nederlandse bossen veranderen. Zo zal de fijnspar verdwijnen en krijgt ook de lariks het moeilijk, denkt Copini. Andere boomsoorten zullen het juist beter gaan doen.
