Nederlandse deel Noordzee heeft meer gas dan gedacht

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Er kan meer gas op de Noordzee worden gewonnen dan tot nu toe werd aangenomen. Dat blijkt uit onderzoek van TNO in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Het instituut wijst erop dat het vanwege de hoge gasprijs ook aantrekkelijker wordt om gasvelden langer open te houden.

Omdat de markt uitgaat van een langere periode van hoge gasprijzen, denkt TNO verder dat het weer lucratief wordt om naar nieuwe gasvelden te boren. Al eerder zegde het kabinet toe om de vergunningsprocedure voor het boren naar gasvelden op zee te versnellen. De reden is het dreigende gastekort in Europa.

78,2 miljard kuub

Uit het onderzoek komt naar voren dat de totale winbare voorraad met 16,8 miljard kubieke meter naar boven is bijgesteld. Er kan volgens het ministerie in totaal nog 78,2 miljard kuub gas gewonnen worden in het Nederlandse deel van de Noordzee.

Het afgelopen jaar produceerde Nederland 8,9 miljard kuub aardgas op zee. In totaal lag het Nederlandse gasverbruik van huishoudens en bedrijven jarenlang op 40 miljard kuub, al is dat nu vanwege de hoge gasprijs teruggelopen naar zo'n 30 miljard. Een aanzienlijk deel van het in Nederland gebruikte gas wordt geïmporteerd sinds het kabinet in 2018 besloot om de gaskraan in Groningen dicht te draaien.

Lucratieve investering

Gaswinning op de Noordzee was de laatste jaren een aflopende zaak. Veel velden stonden te koop en de discussie ging vooral over het opruimen van overbodig geworden platforms. Met gasprijzen die rond de 20 eurocent per kuub lagen, was de exploitatie van gas op zee nauwelijks nog rendabel. Bovendien kozen veel bedrijven die nog wel geïnteresseerd waren in gaswinning op zee liever voor velden in de territoriale wateren van Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk. Die landen kennen kortere vergunningsprocedures.

Nu de gasprijzen rond de 2 euro per kuub liggen, wordt het weer interessanter voor bedrijven. Het aantal boringen naar olie en gas op het Nederlandse deel van de Noordzee is dit jaar al gestegen naar zes, terwijl er dat vorig jaar twee waren. In twee gevallen is er dit jaar daadwerkelijk gas gevonden. "De investeringen in nieuwe velden kan leiden tot een stabilisatie van de opbrengsten uit de Noordzee maar niet de 6 miljard kuub uit Rusland vervangen," zegt René Peters, gasexpert bij TNO.

Vooral in het noordwestelijke deel van de Noordzee boven de Waddeneilanden liggen nog nieuwe velden met potentieel die de afhankelijkheid van Russisch gas in Nederland en Europa zouden kunnen verminderen. De winning van dat gas is niet onomstreden. Zo verzetten de Nederlandse en Duitse Waddeneilanden zich tegen de exploitatie van het veld dat het olie- en gasbedrijf ONE-Dyas in productie neemt boven Schiermonnikoog en Borkum.

Ook milieuorganisaties vinden het boren naar gas achterhaald en pleiten voor versnelde energiebesparing en de ontwikkeling van duurzame alternatieven. In het gunstigste geval duurt het enkele jaren om nieuw ontdekte gasvelden te exploiteren. Op korte termijn zijn nieuwe gasvelden op de Noordzee daarom volgens Greenpeace geen oplossing voor het huidige gastekort, dat veroorzaakt wordt door de verminderde levering van Russisch gas.

Zowel in Duitsland als in Nederland lijkt het verzet tegen nieuwe gasboringen op de Noordzee tevergeefs. Het winnen van gas in het eigen deel van de Noordzee is milieuvriendelijker dan de productie in Rusland en veroorzaakt geen aardbevingen zoals in Groningen. Het gas uit de Noordzee is ook minder slecht voor het milieu dan vloeibaar gas (lng), dat onder meer geïmporteerd wordt uit de Verenigde Staten. Lng is oorspronkelijk vooral schaliegas dat door het kraken van de bodem wordt gewonnen en veel meer methaanuitstoot veroorzaakt dan gas uit de bodem van de Noordzee.

René Peters van TNO gaat ervan uit dat bedrijven de komende jaren weer meer gaan boren, maar het duurt even voor huishoudens en bedrijven daar profijt van hebben: "Velden die al ontdekt zijn, kun je binnen twee à drie jaar in productie brengen. Als de proefboringen nog moeten beginnen, kan er zomaar vier of vijf jaar overheen gaan. Het is dus geen oplossing voor dit jaar maar kan ons de komende tien jaar wel minder afhankelijk maken van import."