Zo inspireren topstukken Mauritshuis zestien hedendaagse fotografen
Alleen al het vooruitzicht om een paar uur eenzaam door het museum te dwalen trok de meeste fotografen over de streep. Het Mauritshuis vroeg zestien fotografen een foto te maken, geïnspireerd op een werk uit de collectie. Vanaf vandaag is het resultaat te zien.
Tijdens die dwaaltocht namen ze de tijd om te kiezen. Gisteren opende koning Willem-Alexander de tentoonstelling in het museum, dat dit jaar 200 jaar bestaat.
De Belgische fotograaf Stephan Vanfleteren raakte geïntrigeerd door het verhaal achter de Anatomische Les van Rembrandt en draaide het om. En dat leidde tot een foto met een luguber kantje.
Op zijn schilderij uit 1632 portretteerde Rembrandt een anatomische les van dr. Nicolaes Tulp. Te zien is hoe die de arm ontleedt van een ter dood gebrachte man, met chirurgijns om hem heen. Onderzoek had aangetoond dat Rembrandt oorspronkelijk een stomp schilderde en geen hand.
De geëxecuteerde man, een dief, heeft zijn hand mogelijk verloren bij een eerdere veroordeling. Rembrandt heeft later toch een hand toegevoegd omdat de stomp mogelijk te veel de aandacht trok.
Vanfleteren gaf de ontbrekende hand een hoofdrol:
De herkomst van de hand maakt Vanfleteren niet bekend. Hij garandeert dat alles juridisch en ethisch in orde is.
Rembrandt en Kenia
Anton Corbijn raakte ontroerd door de twee Afrikanen op een ander werk van Rembrandt. In die tijd waren schilderijen met gekleurde mensen in de hoofdrol zeer ongebruikelijk. Meestal ging het om bedienden of slaven op de achtergrond, of werd Caspar afgebeeld, een van de drie wijzen uit het oosten.
Deze twee mannen waren vrij en woonden waarschijnlijk in de buurt van het atelier van Rembrandt. Corbijn maakte de foto in Kenia, met natuurlijk licht, net als op het schilderij van Rembrandt. "Door ze van achteren te fotograferen vormen ze samen met het werk van Rembrandt een doorlopend tafereel."
Sara Blokland koos voor een heel andere benadering. Zij nam als uitgangspunt een van de zalen van het Mauritshuis. In 1644 hadden daar zes inheemse Braziliaanse mannen als dieren kunstjes moeten doen tijdens een diner voor Johan Maurits van Nassau.
Blokland wilde deze niet-zichtbare koloniale geschiedenis zichtbaar maken door alle verflagen die in de loop van de eeuwen zijn aangebracht te verwerken in borden, als een ode aan deze mannen.
Carla van de Puttelaar liet zich inspireren door een schilderij van Rogier van de Weyden, De Bewening van Christus. Ze maakte van Jezus een vrouw en gebruikte één model voor twee vrouwen, zoals Van der Weyden dat ook heeft gedaan.
Het is duidelijk te zien dat twee van de vier vrouwen hetzelfde gezicht hebben. De ribben van Jezus zijn goed terug te zien in haar foto, ook wilde ze het tafereel iets sensueels geven.
"Het werk van Ter Borch sluit mooi aan bij mijn werk", zegt Rineke Dijkstra over haar keuze, De Briefschrijfster. "Ik vind het fascinerend om naar mensen te kijken die heel geconcentreerd iets aan het doen zijn. De concentratie zorgt ervoor dat mensen vergeten dat er naar ze gekeken wordt."
"Beide vrouwen bevinden zich in een parallelle wereld, waar ze helemaal in gezogen worden. Alleen de manier van communiceren is veranderd, van een met de hand schrijven naar tikken op een mobieltje."
Alle zestien werken zijn vanaf vandaag te zien in het Mauritshuis, opgehangen naast of in de buurt van het werk dat de fotografen inspireerde.