Minister kan sluiting van specialistische ggz-klinieken niet voorkomen
Minister Helder voor Langdurige Zorg ziet geen mogelijkheid om de sluiting en inkrimping van zeer gespecialiseerde klinieken in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) te voorkomen. Dat bleek tijdens een debat in de Tweede Kamer over de ggz.
De VVD-minister maakte duidelijk dat zij niet "op de stoel kan gaan zitten" van zorginstellingen, die zelfstandig dit soort keuzes maken. Wel gaat zij praten met betrokken partijen. Onder meer met de behandelaren en patiënten van de actiegroep Red de ggz, die de Kamer een petitie met 21.500 handtekeningen aanbood.
Helder heeft daarnaast de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) gevraagd om te controleren of er een patroon zit in de sluitingen en of er voldoende alternatieven beschikbaar zijn voor mensen die hun zorg verliezen.
Het gaat bij de sluitingen om klinieken waar mensen met complexe psychische problemen intensief worden behandeld. Mensen die onvoldoende baat hadden bij voorafgaande, lichtere trajecten. Voorbeeld is het Centrum voor Psychotherapie (CVP) in Lunteren, een van de weinige plekken in Nederland waar mensen met persoonlijkheidsstoornissen terechtkunnen. Over exact een maand moet het CVP zijn deuren sluiten, tot verontwaardiging van patiënten en personeel.
Een woordvoerder van ggz-instelling Pro Persona, waar het CVP onder valt, noemt dat "een keuze die ook wij pijnlijk vinden". Maar Pro Persona lijdt al vier jaar verlies op de GGZ. De instelling levert meer zorg dan vergoed wordt door de zorgverzekeraars. Daarom moet er worden gesneden in de kosten. "Op dit moment is het zo dat behoud van het CVP zou betekenen dat Pro Persona elders het zorgaanbod moet verminderen", aldus de woordvoerder.
Lang wachten
Twee jaar geleden wees de Algemene Rekenkamer er in een rapport al op dat het systeem waarmee de ggz wordt betaald ongewenste gevolgen heeft. Hulp aan patiënten met lichtere problemen is voor instellingen financieel het aantrekkelijkst. Dat komt doordat zorgverzekeraars een gemiddelde prijs voor behandelingen betalen. Die vergoeding is ruim voldoende voor de eenvoudiger zorg, maar te laag om de kosten van intensievere behandelingen te compenseren.
Het leidt tot lange wachttijden, juist voor de mensen die de geestelijke gezondheidszorg het hardst nodig hebben. "Dat verergert de kwaal, doet een zwaar beroep op de omgeving en leidt uiteindelijk tot zwaardere en duurdere zorg", waarschuwde de Rekenkamer in 2020.
Dit voorjaar sneuvelde desondanks de Kliniek voor Intensieve Behandeling (KIB) in Amsterdam. En ggz-instelling Altrecht wil het aantal bedden van Eikenboom, centrum voor ernstige psychosomatische klachten in Zeist, halveren van 32 naar 16.
'Eerste feestje in drie jaar'
De 27-jarige Jorrit Luimers maakt zich grote zorgen over de oplopende verschraling van het zwaardere zorgaanbod. En met name over de gevolgen voor hemzelf. Sinds februari werkt hij in het Centrum voor Psychotherapie aan zijn traumaklachten als continue nachtmerries, paranoïde overtuigingen, obsessies, depressies en suïcidale neigingen, nadat hij zich ten einde raad had gemeld bij de crisisdienst.
Bekijk hier Luimers' verhaal:
Maar inmiddels weet hij dat zijn behandeling, die tot eind september zou doorlopen, 1 juli wordt afgebroken vanwege de sluiting van het CVP. Met zijn hoofdbehandelaar is hij aan het kijken naar alternatieven. "Ik ben heel bang voor een terugval. Dat is een hele realistische angst, want ik heb echt heel diep gezeten."
Hij begrijpt het niet: zou zo'n bezuiniging ook worden geaccepteerd in de 'gewone' ziekenhuiszorg? "Stel je voor: een blindedarmverwijdering die halverwege wordt gestaakt omdat het geld op is. Toch is dat voor ons de realiteit."
