Goed nieuws voor de bijna verdwenen tapuit in Drenthe
Het gaat weer ietsje beter met de sterk bedreigde tapuit in het Aekingerzand, een stuifzandgebied op de grens van Drenthe en Friesland. Vooral aan het eind van de vorige eeuw ging het hard achteruit met de zangvogel. Nu lijkt het tij gekeerd. Natuurbeheerders plaatsten speciale kunstnesten en sloten wandelpaden af.
"Vorig jaar hebben we gezien dat het aantal jongen dat groot kan worden in die nesten bijna verdubbeld is", zegt vogelonderzoeker Stef Waasdorp tegen RTV Drenthe. Dat is goed nieuws, want in totaal broeden er nog maar enkele tientallen tapuiten in Nederland.
De tapuit is een opvallende, middelgrote zangvogel die ooit overal in stuifzandgebieden en aan de kust te vinden was. De mannetjes in broedkleed zijn goed herkenbaar door het zwarte masker op hun kop. Maar het opvallendste aan tapuiten is dat ze allemaal in Afrika overwinteren, ongeacht waar ze broeden. Vanuit Drenthe praat je over een afstand van een paar duizend kilometer, maar vanuit Alaska is dat een tocht van 15.000 kilometer, enkele reis. Vogelbescherming spreekt over "een fenomenale trekvogel".
Tapuiten zijn 'grondbroeders', ze broeden in Nederland in konijnenholen. Maar omdat het aantal konijnen afneemt, vindt de tapuit maar moeilijk een broedplek. Daarom plaatsten natuurbeheerders in oktober 2020 de eerste kunstmatige tapuitnesten. "Een pvc-buis in een heuveltje, mooi afgedekt met wat hout en stenen. De tapuit vindt het een hele fijne plek om te broeden omdat zo'n mooi, diep hol relatief veilig is tegen predatoren. Het gaas biedt extra bescherming tegen het uitgraven door de vos", aldus Marije Kuiper van Vogelbescherming op natuurplatform Roeg.
Ook is een aantal schapenpaadjes voor bezoekers afgesloten, om zo de rust in het gebied te herstellen. Boswachter Lysander van Oossanen. "Een niet-populaire maatregel, voor de mens dan. Maar het werd zo onwijs druk dat konijnen en met name de broedvogels daar last van hadden."
Een bordje neerzetten helpt niet
"We hebben ook de handhaving opgeschroefd, we leggen het uit en spreken mensen aan", vervolgt vogelonderzoeker Waasdorp. "Alleen een bordje neerzetten helpt niet. Niet zo lang geleden had ik bijvoorbeeld nog een discussie met mensen, omdat vogels volgens hen niet op de grond zouden broeden."
Het gaat nog niet om grote aantallen, maar de maatregelen hebben effect. Er groeien meer jonge tapuiten 'veilig' op. "We hebben ook geen vertrapte of direct verstoorde nesten meer gehad", aldus Waasdorp. "Het Aekingerzand is een voorbeeldgebied aan het worden. We krijgen beheerders op bezoek die benieuwd zijn wat we hier doen."
