Rusland meldde deze week zware bombardementen op bevoorradingsroutes, munitiedepots en wapenfabrieken van Oekraïne. Nu de oorlog meer een slijtageslag wordt, en het Westen zwaardere en offensieve wapens stuurt, probeert het Kremlin de herbevoorrading van het Oekraïense leger te dwarsbomen.
In militaire termen wordt het afsnijden van de toevoer van munitie, materieel en legerpersoneel interdictie genoemd. "Naast de directe staal op staal-confrontaties aan het front komt interdictie steeds meer in het spel", zegt Patrick Bolder, gepensioneerd luitenant-kolonel bij de luchtmacht.
"Oekraïne deed het al succesvol", verwijst hij naar het voor Rusland rampzalig verlopen konvooi-debacle aan het begin van de oorlog. Mede door interdictie-operaties ontstond er een 60 kilometer lange file van Russische voertuigen voor Kiev. Het Kremlin heeft daar lessen uit getrokken en probeert nu de logistieke lijnen van het Oekraïense leger te doorbreken.
'Veel effectiever'
"Na veel verspilling en fouten worden de middelen van het Russische leger nu militair-strategisch gezien veel effectiever ingezet", zegt William Alberque. Hij is directeur van de afdeling strategie, technologie en wapens bij denktank International Institute for Strategic Studies. "De grote vraag voor Rusland is: komt deze aanpak te laat?"
Maar ook vanuit Oekraïens perspectief wordt het een race tegen de klok. Hoe eerder de Oekraïense strijdkrachten bijvoorbeeld de twaalf pantserhouwitsers die Nederland en Duitsland samen sturen kan inzetten, hoe sneller ze een vuist kunnen maken tegen de invasiemacht.
Deze mobiele artilleriekanonnen hebben een groter bereik dan het Russische geschut en zijn van een iets zwaarder kaliber, legt militair strateeg Bolder uit. "Daarmee kunnen de Oekraïners op een veilige afstand gaan staan, terwijl zij het Russische leger wel kunnen raken. Dat geeft ze een voordeel."
55-tonner
Een probleem daarbij is dat er wel speciale munitie en training voor nodig is. En dat die speciale granaten inclusief het materieel (een pantserhouwitser weegt 55 ton) eerst bij het front moet komen. "Zo'n pantserhouwitser zal je per trein of dieplader moeten vervoeren. Maar over de 1000 kilometer van Lviv naar de Donbas doe je al minimaal een dag als álles meezit."
Laat staan als zo'n konvooi op het spoor of op de weg wordt bestookt met Russische raketten. Zo werden volgens het Russische ministerie van Defensie woensdag de elektriciteitsvoorziening van vijf treinstations in Oekraïne gebombardeerd.
Ook de dag ervoor waren er hevige bombardementen, van het westelijke gelegen Lviv tot in de oostelijke Donbas-regio. Hierbij waren eveneens belangrijke spoorwegverbindingen, opslagdepots en de defensie-industrie het doelwit.
De Russen kunnen de toevoer van wapens hoogstens vertragen.
Vooralsnog is er geen substantiële schade aan de spoorlijnen in en rondom Lviv, stelde een anonieme legerfunctionaris van de VS donderdag tegen persbureau AP. Maar zelfs als het lukt om die spoorwegen uit te schakelen, zal dat de wapenleveranties volgens Alberque niet tegenhouden.
"De Russen kunnen het hoogstens vertragen. Maar omdat het spoornetwerk hier zo cruciaal is voor de toevoer van wapens uit het buitenland zullen we daar nog meer zware bombardementen zien." In een race tegen de klok is tijdwinst immers belangrijk.
Grootste voorraad
Op de korte termijn beschikken de Russische strijdkrachten nog over de meeste vuurkracht, denkt Bolder. "Ze hebben veel meer artilleriegranaten in voorraad, maar niet zo veel precisiemunitie." Simpel gezegd is dat het verschil tussen 'ouderwets' granaten afschieten die zo'n dertig kilometer verder neerkomen, of op de meter nauwkeurig vanaf grotere afstand een artilleriebarrage uitvoeren.
In de Donbas beschieten het Russische en Oekraïense leger elkaar vooral met kanonnen uit de eerstgenoemde categorie. De Oekraïense strijdkrachten zeggen dringend behoefte te hebben aan extra munitie.
Ondertussen boeken Russische militairen maar mondjesmaat terreinwinst in het oosten. Die langzame opmars is deels een keuze en een van de lessen de bevelhebbers geleerd hebben van het konvooi-debacle, zegt Bolder: "Ze willen een gesloten front houden en voorkomen dat de logistieke lijnen bloot komen te liggen. Op die manier gaan de Russische troepen over een hele grote breedte langzaam vooruit."
Het rode gebied op deze kaart is volgens het Britse ministerie van Defensie in handen van Rusland:
Hoewel de opmars lang niet zo snel gaat als Poetin zou willen, hebben de Russen volgens de voormalige luchtmachtofficier inmiddels toch een aanzienlijk deel van het zuiden en oosten van Oekraïne in handen. "Misschien is het zelfs voldoende voor de Russische president om te zeggen dat nu het punt is bereikt om echt te gaan onderhandelen met Oekraïne. Wat dat betreft zijn alle ogen op maandag gericht", zegt Bolder.
Hij doelt op 9 mei, de Dag van de Overwinning, een belangrijke Russische feestdag die de overwinning op nazi-Duitsland markeert. Op die dag zal Poetin naar verwachting duidelijk maken wat de volgende fase wordt van wat Rusland noemt de 'speciale militaire operatie' in Oekraïne.
