Woningbouw in de knel na nieuwe stikstofuitspraak rechter

• Sarah Bürmann

  redacteur Binnenland

Opnieuw ligt de vergunningverlening van woningbouwprojecten stil vanwege het stikstofprobleem. Ook is er onduidelijkheid over de geldigheid van tienduizenden al uitgegeven vergunningen.

De rechter in Haarlem oordeelde afgelopen vrijdag dat de verlaging van de maximumsnelheid op de snelweg van 130 naar 100 kilometer per uur niet meer ingezet kan worden om elders meer stikstof te kunnen uitstoten, het maken van zogeheten stikstofruimte. Daarmee is de toekomst van de vergunningen voor tienduizenden woningen onzeker geworden.

Stikstofbank

Overheden verzamelen vrijgekomen stikstofruimte in het stikstofregistratiesysteem. Uit die stikstofbank kunnen ze ook weer stikstofruimte 'opnemen', waardoor projecten zonder vergunning toch uitgevoerd mogen worden.

Tot nu toe is de snelheidsverlaging de enige maatregel die stikstofruimte aan de stikstofbank had toegevoegd. Daardoor konden overheden groen licht geven voor zo'n 33.000 woningen.

In Egmond aan den Hoef zouden 163 van die woningen komen, maar de rechtbank Noord-Holland vernietigde vorige week de vergunning. Die uitspraak heeft mogelijk grote gevolgen, want ook de vergunningverlening van die 33.000 andere woningen blijkt onrechtmatig. Hoe het verder gaat met al die woningen is onduidelijk.

Van der Wal twijfelde al

Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof legde het opnemen van stikstofruimte uit de bank eerder deze maand al aan banden, omdat ze al twijfels had over de juridische houdbaarheid ervan. De stikstofwinst bleek moeilijk vast te stellen, doordat het aantal auto's op de weg sterk wisselt, bijvoorbeeld tijdens de coronacrisis.

Daarnaast bleken niet alle stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden van de maatregel te profiteren. Sterker nog: door de snelheidsverlaging neemt de stikstofneerslag op sommige van die natuurgebieden juist toe, omdat automobilisten andere wegen nemen, die soms dichter langs kwetsbare gebieden lopen.

Die conclusies brengen de hoge woningbouwambities van het kabinet nu in de problemen. Andere stikstofruimte om woningbouwprojecten te vergunnen is niet direct voorhanden. Op termijn levert de uitkoop van varkensboeren extra ruimte op voor in de stikstofbank, maar daar zijn alleen woningbouwprojecten in de buurt van de uitgekochte boeren bij gebaat, in het zuiden en oosten van Nederland.

Toch is het terugdraaien van de snelheidsverlaging is niet aan de orde. De overgebleven stikstofruimte van de maatregel komt ten goede aan de natuur, laat een woordvoerder van de minister weten.