Kabinet: geen versneld traject bij toetreding Oekraïne tot EU

Het kabinet ziet de uitspraken van Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen over een versneld Oekraïens kandidaat-lidmaatschap van de EU als een "mooi symbolisch gebaar". Maar in het vragenuur in de Tweede Kamer zei minister Schreinemacher voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking ook dat toetreding tot de EU een langdurig en technisch proces is, waarvoor geen shortcuts bestaan.

Het kabinet is positief over het bezoek dat Von der Leyen vorige week aan Oekraïne bracht. Volgens Schreinemacher is dat een belangrijk signaal van solidariteit vanuit de EU.

Deel Kamer zeer kritisch

Von der Leyen bood president Zelensky vorige week vrijdag een eerste vragenlijst aan, die Oekraïne moet invullen voor het kandidaat-lid kan worden. Von der Leyen zei toen ook dat de Europese Commissie veel sneller dan gebruikelijk op die vragen zal reageren. Een deel van de Tweede Kamer vindt dat de Commissievoorzitter daarmee voor haar beurt sprak en dat ze Oekraïne valse hoop geeft.

Vooral PVV, SP, SGP, JA21, Forum voor Democratie, de groep-Van Haga en BBB reageerden kritisch, maar ook regeringspartij VVD zei zich zorgen te maken over een versneld traject.

'Regeringsleiders beslissen uiteindelijk'

Schreinemacher, die minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken verving, benadrukte dat de Europese Commissie zich na het bestuderen van de vragenlijst een opinie zal vormen over een kandidaat-lidmaatschap.

Daarna zullen de Europese regeringsleiders, en dus ook het kabinet, er een standpunt over innemen: "Uiteindelijk is het aan de Europese Raad en niet aan de Europese Commissie of een land lid kan worden van de EU."

Niet van vandaag op morgen

Schreinemacher onderstreepte ook dat voor een eventuele toetreding van Oekraïne de 'Kopenhagen-criteria' gelden. Daar staat onder meer in dat een land stabiele instellingen moet hebben, dat de mensenrechten worden geëerbiedigd en dat het land een goed functionerende markteconomie moet hebben. En een versneld traject is volgens het kabinet dus niet mogelijk.

Een deel van de Kamer wil dat het kabinet Von der Leyen terugfluit, maar Schreinemacher zei dat ze niet wil vooruitlopen op de discussie en dat het kabinet nu eerst wacht op een standpunt van de Europese Commissie: "Het is niet zo dat Oekraïne van vandaag op morgen lid wordt van de EU; Oekraïne heeft nog een hele weg te gaan."