De Russische roebel-eis: 'Eigenlijk zegt Poetin dat de sancties eraf moeten'
De Oekraïense regering roept landen op om niet in te gaan op het verzoek van Rusland om gas voortaan in roebels af te rekenen. "Als er landen zijn die buigen voor de vernederende eis van Poetin, dan is het alsof ze met de ene hand Oekraïne helpen en met de andere hand Russen helpen om Oekraïners te vermoorden", schrijft de minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba op Twitter.
De Russische president Poetin kondigde gisteren aan dat 'onvriendelijke landen' het gas dat ze van Rusland afnemen, moeten gaan betalen in roebels in plaats van dollars of euro's. Die stap lijkt bedoeld om de inflatie in het land af te remmen. De inflatie is de afgelopen weken opgelopen naar meer dan 14,5 procent, blijkt uit cijfers van het Russische ministerie van Economische Zaken.
Door landen te verplichten het gas in roebels af te rekenen, stijgt de vraag naar de munt en daarmee de koers.
Poetin neemt een week de tijd om de aanpassingen naar roebels voor elkaar te krijgen. Tot nu toe wordt er vrijwel geen gas in die munt afgerekend. Volgens het Russische staatsbedrijf Gazprom gaat bijna 60 procent van de handel in euro's, een kleine 40 procent in dollars en een paar procent in Britse ponden.
Het is maar de vraag of Rusland de verandering naar roebels eenzijdig kan afdwingen. Duitsland zegt dat gascontracten moeten worden opengebroken als Rusland voortaan roebels wil ontvangen. Italië, na Duitsland de grootste afnemer, wil met euro's blijven betalen. Een uitzondering is Bulgarije. De energieminister van het land zegt dat, als het moet, gas in roebels kan worden afgerekend.
Eneco neemt 15 procent van zijn gas af van het Duitse dochterbedrijf Wingas van Gazprom. "Wij verwachten dat het huidige contract met Wingas in euro's wordt voortgezet. We hebben geen aanleiding om te denken dat het anders wordt."
Duurder gas
Zo'n veertig procent van het gas dat in Europa gebruik wordt, komt uit Rusland. Als contracten moeten worden opengebroken, leidt dat tot hogere prijzen voor de consument, denkt Elwin de Groot, econoom van de Rabobank.
"Het openbreken van contracten is een onderhandelingsmoment. Dat leidt waarschijnlijk tot hogere prijzen voor een aantal importeurs. Dat zal ook weer gevolgen hebben voor de portemonnee van consumenten."
Sinds de aankondiging van Poetin lopen de gasprijzen op. In één dag tijd kwam er 20 procent bij, nadat de afgelopen weken de prijs van gas juist wat was gedaald.
Politieke reden
De Groot denkt dat Rusland de roebel-eis niet alleen op tafel legt om de koers van de munt en de gasprijzen te laten stijgen. "Er zit naast het economische een duidelijke politieke reden achter. Hij wil Europa dwingen de eigen sancties te ondermijnen, te ondergraven."
Dat heeft er volgens De Groot mee te maken dat er niet genoeg roebels op de Europese markt in omloop zijn om al het gas te kunnen betalen. "Dan moeten Europese landen bij de centrale bank van Rusland roebels kopen en die bank zijn sancties opgelegd door de EU. Dan moeten Europese landen dus de eigen sancties gaan omzeilen. Eigenlijk zegt Poetin hiermee dat de sancties eraf moeten."
