'Recessie en ongekende koopkrachtdaling mogelijk als energieprijzen hoog blijven'
In een nieuwe berekening van de mogelijke gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de Nederlandse economie sluit het Centraal Planbureau een recessie niet meer uit. Als de energie- en grondstofprijzen langere tijd hoog blijven en de wereldhandel door de oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland wordt geraakt, dan krimpt de Nederlandse economie dit jaar nog twee kwartalen op rij. Dat betekent een recessie.
Het Centraal Planbureau publiceerde vorig week de nieuwste ramingen voor de Nederlandse economie. Daarbij werden verschillende scenario's geschetst, maar ook in het somberste scenario bleef de Nederlandse economie groeien. Een week later komen de economen van het planbureau in een uitgebreidere toelichting met een nóg somberder scenario waarin een recessie dus niet wordt uitgesloten.
In dat scenario lopen de grondstofprijzen op en wordt uitgegaan van een olieprijs van 140 dollar per vat voor de komende maanden. Bij die prijs kwam de olie vorige week in de buurt, nu is de olieprijs iets meer dan 100 dollar per vat. De wereldhandel neemt in dat scenario af en bedrijven en huishoudens geven door de onzekerheid minder geld uit.
Geen worstcasescenario
Als dat zou gebeuren, loopt de inflatie op naar bijna 8 procent. De koopkracht daalt met 5,1 procent. De economische groei is in dat scenario over het hele jaar door de sterke eerste maanden van het jaar nog 1,9 procent, volgend jaar komt de groei uit op 0 procent.
Het Centraal Planbureau noemt het nieuwe scenario nadrukkelijk geen worstcasescenario. "Andere scenario's zijn ook denkbaar, in het bijzonder een scenario waarin de toevoer van olie en gas uit Rusland wordt beperkt. In zo'n scenario zal de economie waarschijnlijk nog harder worden geraakt."
De economen van het Planbureau geven aan dat er grote onzekerheid is over de economie dit jaar. In hun basisscenario loopt de inflatie dit jaar op naar 5,2 procent, daalt de koopkracht met 2,7 procent en blijft de economie groeien.
Vrede
"Het is op dit moment niet te voorspellen welk scenario uitkomt", zegt CPB-onderzoeker Diederik Dicou. "De energieprijzen schieten op en neer. De situatie verandert met de dag en daarmee ook de economische reactie."
Hij zegt dat veel afhangt van hoe de situatie in Oekraïne zich ontwikkelt. "De onzekerheid is nu enorm. Naarmate die onzekerheid langer duurt, heeft het effect op het gedrag van bedrijven en consumenten. In het somberste scenario gaan we ervan uit dat de onzekerheid blijft en daarmee de hoge energieprijzen tot eind 2023. Maar als het volgende week vrede is, zijn de effecten voor de economie ook een stuk kleiner."
