's Werelds grootste vliegtuig verwoest: was bij spoed soms onmisbaar

84 meter lang, 88 meter spanwijdte, een leeggewicht van 285.000 kilo en de mogelijkheid om meer dan 250.000 kilo aan vracht mee te nemen. Een groter vliegtuig heeft nooit in reguliere dienst gevlogen.

Maar de Antonov-225, bijnaam Mriya (Droom), is niet meer. Oekraïne bevestigde gisteren dat het reusachtige toestel afgelopen week bij de Russische aanval op de thuishaven Hostomel is verwoest.

Antonov Airlines zegt dat een van de zes motoren voor onderhoud van het toestel was gehaald en dat het daarmee onmogelijk was geworden om het gevaarte in veiligheid te brengen. De Oekraïners hebben gezworen dat ze het "vlaggenschip van de luchtvaartindustrie" opnieuw zullen bouwen en eisen dat Rusland het prijskaartje van een geschatte 2,7 miljard euro betaalt.

De An-225 stond in deze gebombardeerde hangar:

Het vliegtuig was uniek. Ooit ontwikkeld voor het ruimtevaartprogramma van de Sovjet-Unie en het transport van de Russische spaceshuttle Boeran, werd de An-225 begin deze eeuw omgekat tot een commercieel vrachtvliegtuig.

Een tweede toestel is al jaren in aanbouw, maar de ontwikkeling ervan wordt geplaagd door geldproblemen. Volgens het Oekraïense staatsbedrijf Ukroboronprom zal het zeker vijf jaar duren voordat de herbouwde An-225 opnieuw in gebruik kan worden genomen.

Kleinere broertje is alternatief

Tot die tijd zullen expediteurs op zoek moeten naar alternatieven. Marco Lauwrier werkt bij zo'n bedrijf, Deugro Nederland, en bemiddelt bij het tot stand komen van transport tussen klant en vervoerder. Hij had een klant die snel goederen moest leveren aan een bedrijf in de petrochemische industrie onlangs nog een voorstel gestuurd voor een transport per An-225.

"Het was een toestel als geen ander, dat we konden gebruiken voor projecten waar een heel grote of zware lading met spoed nodig is", zegt hij. Vervoer per schip is dan geen optie, omdat zo'n transport er weken over doet.

Het genoemde oliebedrijf heeft voor reparaties aan een complex in het Midden-Oosten onderdelen uit Europa nodig. "We hadden ze voorgesteld om twee vluchten met de An-225 te doen. Alternatief is de kleinere An-124, maar dan moeten we drie keer vliegen."

De onderhandelingen liepen nog, want een vlucht met de enorme Antonov kostte miljoenen. Het zou de eerste keer zijn dat Deugro Nederland de An-225 zou charteren.

Sporadisch in Nederland

Ondanks de exorbitante kosten blijkt uit vluchtgegevens dat de Antonov allesbehalve stilstond. De afgelopen maanden werd veelvuldig gevlogen tussen China en Europa. De laatste vlucht dateert van 5 februari en ging van het Deense Billund naar de thuishaven Hostomel. Daar werd het toestel op 24 februari verwoest.

In het verleden deed de mega-Antonov ook Nederland aan. Voor het eerst in 2005 in Eindhoven, waarvandaan het toestel noodhulp naar Pakistan bracht na een zware aardbeving. En in 2007 was de An-225 op Schiphol, tot genoegen van de toegestroomde vliegtuigspotters. Die kwamen zo massaal naar de luchthaven dat er files ontstonden.

De Amsterdamse zender AT5 maakte in 2007 deze reportage over de komst van de Antonov: