Nieuwe Europese dataregels moeten consumenten meer controle geven

Hoeveel stappen zet je op een dag, hoe laat checkte je in bij de NS, welke koffie heeft je slimme koffieapparaat vanochtend gezet? Tegenwoordig wordt alles bijgehouden. Onder meer bedrijven staan te springen om dit soort gegevens, en dat is volgens de Europese Commissie een van de redenen dat er meer controle op moet komen. Vandaag is daar nieuwe regelgeving voor gepresenteerd.

De Commissie hoopt dat er een einde komt aan de onduidelijkheid van wie de digitale gegevens zijn, van de gebruiker of van de fabrikant. Bovendien hebben veel mensen geen idee wat er met de data gebeurt die bedrijven verzamelen. Mensen hebben er vaak zelf ook geen toegang toe.

Het idee van de nieuwe regels is dat de gebruiker eigenaar wordt van zijn eigen data. Het is alleen nog niet duidelijk hoe dit precies werkt en om wat voor soort gegevens het gaat. Op een vraag welke informatie precies in aanmerking komt voor deze regels zei Eurocommissaris Breton simpelweg "alle data".

Baas over eigen data

De Commissie wil dat mensen zelf zeggenschap krijgen over hun digitale informatie. Tegelijk moeten ze die gegevens ook makkelijker kunnen delen met derde partijen. Denk bijvoorbeeld aan een auto die bijhoudt hoe hard je precies gereden hebt. Deze data kunnen indien gewenst worden gedeeld met de verzekeraar, zodat die een op maat gemaakte polis kan aanbieden.

Met deze nieuwe regelgeving moeten bedrijven makkelijker kunnen inspelen op de behoefte van hun klanten. Stel dat de bonen van je slimme koffieapparaat op zijn, dan ziet nu alleen de fabrikant van jouw apparaat dit. Het idee is dat je deze gegevens in de toekomst ook met andere bedrijven kunt delen. Dan kun je zelf kiezen voor een koffieleverancier, misschien een die goedkoper is of lekkerdere bonen heeft.

Bedrijven zullen wellicht niet enthousiast zijn over de nieuwe regels. Zij moeten dit namelijk gaan faciliteren en dat kost extra geld en moeite. Zeker de wat kleinere bedrijven zijn hier niet altijd toe in staat.

Bovendien gaat het soms ook om bedrijfsgevoelige informatie die ondernemingen niet kunnen of willen delen. De Commissie beargumenteert echter dat het delen van deze gegevens concurrentie moet bevorderen.

'Essentiële grondstof'

De nieuwe regels hebben ook invloed op overheden. Bedrijven worden verplicht om in specifieke gevallen gegevens met overheden te delen. De hoop is dat data een belangrijke rol kunnen spelen bij de verduurzaming van Europa. Overheden kunnen bijvoorbeeld beter inspelen op files. Ze kunnen meer bussen of treinen inzetten als ze weten waar en wanneer de verkeersdrukte het grootst is.

Het nieuwe regelpakket is volgens de Commissie des te belangrijker omdat het verzamelen van data een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Als Europa wil concurreren op dit gebied is het dus essentieel dat de controle op orde is.

Het zal overigens wel nog even duren voordat de regels echt gaan gelden. Ze zijn onderdeel van een veel groter pakket digitale regelgeving en dat moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de lidstaten.