'Instanties faalden bij racistische treiterij gezin in Giethoorn'

Instanties zijn tekortgeschoten bij de aanpak van racistische pesterijen gericht tegen een Turks-Nederlands gezin in Giethoorn, meldt Zembla. De alleenstaande moeder en haar 15-jarige zoon kampen sinds de herfst van 2020 met intimidatie en vernielingen door een groep jongeren.

Volgens het onderzoeksprogramma heeft de gemeente niet gereageerd op hulpverzoeken van het gezin en deed de politie de reeks incidenten onterecht af als kattenkwaad. Ook zou bewijsmateriaal zijn zoekgeraakt, zou geweigerd zijn aangiftes op te nemen en was het Openbaar Ministerie onvolledig geïnformeerd over de zaak.

OM: andere benadering nodig

Het OM erkent tegen Zembla dat de casus strafrechtelijk gezien om een andere benadering vraagt "dan de aanpak op incidentniveau die tot nu toe heeft plaatsgevonden". Tot voor kort was een deel van de aangiftes en meldingen volgens het Openbaar Ministerie Oost-Nederland niet in beeld bij de zogenoemde discriminatie-officier.

Er zullen lessen worden getrokken uit de zaak, laat het OM Oost-Nederland in een aanvullende reactie aan de NOS weten. Slechts in een geval is er volgens de aanklager overtuigend bewijs gevonden voor een strafbaar feit, namelijk de vernieling van een autospiegel. "Wij realiseren ons dat dit een teleurstellend bericht voor de moeder moet zijn."

De moeder en zoon zeggen binnenkort te verhuizen vanwege de treiterijen. Vijfmaal werd een zijspiegel van hun auto afgetrapt door de groep jongeren, die 's avonds langs het huis fietste en kwetsende leuzen riep. In de tv-uitzending van vanavond zijn beveiligingsbeelden van incidenten te zien.

Gesprek leidt tot 'escalatie'

"Ik voel die stress dat ze elk moment kunnen komen", zegt de 15-jarige Yusuf tegen Zembla. Hij en zijn moeder Hatice Yilmaz wonen sinds 2012 in Giethoorn. Op zijn basisschool werd hij naar eigen zeggen regelmatig racistisch uitgescholden.

In een schriftelijke reactie aan het tv-programma erkent de school dat de jongen is gepest. Er is ook een gesprek over geweest met alle betrokken partijen, maar dat heeft volgens de schooldirecteur juist tot escalatie geleid. "Hierin heeft de opstelling van moeder Yilmaz zeker een rol gespeeld", staat in de brief.

"Ik kan wel een beetje vurig overkomen, maar ik weet mijn grenzen", reageert Yilmaz op de woorden van de directeur. Uiteindelijk heeft ze haar zoon naar een andere school gestuurd.

'Opdonderen'

In oktober 2020 werd het gezin voor het eerst belaagd door de groep jongeren. Ze gooiden kastanjes tegen de ramen en riepen "opdonderen". Yusuf zegt dat een aantal van de daders voormalig klasgenoten zijn. Yilmaz wilde aangifte doen, maar zou te horen hebben gekregen dat dit niet mogelijk was "wegens het ontbreken van een strafbaar feit".

Volgens juridische experts had de politie het incident destijds als mogelijk racistisch moeten registreren. Dan had het OM kunnen oordelen of er voldoende bewijs was voor vervolging.

De politie zegt in een reactie dat de vrouw er achteraf gezien wel aangifte van had moeten kunnen doen. "Terugkijkend is de kern van wat we samen hebben geleerd dat we nadrukkelijker van onze mensen vragen bij verschil van mening altijd een aangifte op te nemen. Zeker als daar discriminatoire aspecten een rol spelen", schrijft de politie Oost-Nederland.

De gemeente Steenwijkerland, waar Giethoorn onder valt, heeft volgens Zembla geen reactie gestuurd op twee hulpverzoeken van het gezin. Wel zou achter de schermen zijn afgesproken dat politie en buurtmedewerkers de meldingen zouden oppakken.

Desgevraagd bevestigt de gemeente dat de vrouw zich twee keer gemeld heeft, maar spreekt tegen dat ze geen reactie heeft gehad. Ze zou erover gebeld zijn door een medewerker. De woordvoerder noemt het verder uiterst vervelend dat de vrouw overlast ervaart. "Burgemeester Rob Bats is en blijft beschikbaar voor een persoonlijk gesprek met mevrouw mocht zij daar prijs op stellen."

Stopgesprek

Een aantal vernielingen later had de politie een zogenoemd stopgesprek met de groep jongeren, een goede aanpak volgens experts. Een van de jongens bekende de autospiegel te hebben vernield, maar werd vanwege zijn leeftijd niet strafrechtelijk vervolgd.

De dader is later door het OM verzocht een schadebedrag van 100 euro te betalen. Vanwege gebrek aan bewijs zijn alle dossiers inmiddels gesloten, meldt het onderzoeksprogramma. "Ik ben zeer teleurgesteld over deze uitkomst. Wij zijn het vertrouwen in de instanties helemaal kwijt", reageert Yilmaz.

De aflevering van Zembla is vanavond te zien op NPO2 om 20.27 uur.