Na opleving neemt vertrouwen Groningers in overheid nu weer af

Het vertrouwen van Groningers in de overheid neemt af, ondanks het verminderen van de gaswinning, het herstellen van aardbevingsschade en het versterken van zwakke huizen. Ook verslechtert de gezondheid van mensen in Groningen, terwijl het eerder juist beter leek te gaan.

Een en ander komt naar voren uit het onderzoek Gronings Perspectief, dat al sinds 2016 bijhoudt hoe het mensen in het gaswinningsgebied vergaat. Belangrijkste oorzaak van de verslechtering is vermoedelijk het 'gedoe' dat mensen ervaren bij het contact met de vele instanties die hen zouden moeten helpen.

"In 2020 zagen we nog een toename van de gezondheid, zelfs voor inwoners met meervoudige schade", zegt hoogleraar Katherine Stroebe, die het onderzoek deed met haar collega-hoogleraar Michel Dückers. "Dat kentert nu."

De onderzoekers weten niet precies waaraan dat te wijten is. "Ik denk dat de problematiek zich op dit moment niet leent voor optimisme: er is sprake van een traag verlopende versterkingsoperatie, de dreiging van toenemende gaswinning, veel nieuwe regels en procedures. Voor veel bewoners ontbreekt het perspectief dat het snel beter zal gaan."

De onderzoekers constateren onder meer dat inwoners en bestuurders 'gedoe' ervaren bij de procedures over versterking en schadeherstel. Zo hebben gedupeerden te maken met meerdere loketten en zijn de regels ingewikkeld. Inwoners leven lang in onzekerheid, voelen zich niet gehoord en krijgen beloftes die niet worden nagekomen.

Eén loket

De onderzoekers pleiten, net als de Nationale ombudsman en de Onafhankelijke Raadsman Groningen, voor één loket waar mensen voor al hun aardbevingsproblemen terechtkunnen. De ministeries van Economische Zaken en Binnenlandse Zaken willen daar vooralsnog echter niet aan.

Op dit moment hebben Groningers contact met het Instituut Mijnbouwschade voor de schadeafhandeling en de Nationaal Coördinator Groningen voor de versterkingsoperatie. En dan is er ook nog een nieuw loket (SNN), waar mensen terechtkunnen voor de tegemoetkomingsregeling die in het leven is geroepen vanwege de jarenlange onzekerheid over het al dan niet versterken van woningen.

"Het is een van de vele regelingen en voorzieningen die de laatste jaren worden ontworpen en uitgevoerd door de talloze instanties die zich inmiddels bezighouden met de gaswinningsproblematiek", zegt hoofdonderzoeker Stroebe.

'Niet redzaam'

En er is nog een bijkomend nadeel van iedere nieuwe regeling, beschrijft Stroebe. "Het maakt de situatie alleen maar complexer. Er komen nieuwe criteria en voorwaarden om aan te voldoen, nieuwe procedures en een uitbreiding van de uitvoeringsorganisaties." Volgens de onderzoeker zijn vooral bewoners die minder redzaam zijn in de omgang met instanties en procedures daar de dupe van.

Uit het recentste onderzoek komt een sterke daling naar voren in de gezondheid van inwoners, met name bij mensen die enkel- en meervoudige schade hebben. Bewoners voelen zich wel veiliger en ervaren minder risico's dan voorheen, behalve de mensen met veel schade.