Veel reacties op rapport Tata, 'onafhankelijke instantie moet uitstoot meten'
De dorpsraad van Wijk aan Zee wil dat de uitstoot van Tata Steel voortaan door een onafhankelijke overheidsinstantie wordt gemeten. Het RIVM ziet in de omgeving van Tata Steel veel hogere concentraties metalen en kankerverwekkende stoffen dan wat het verwachtte op basis van de uitstootcijfers van het bedrijf zelf. De staalfabriek levert, zoals vastgelegd in de wet, zelf de uitstootgegevens aan.
In het geval van metalen varieert het verschil tussen maximaal een factor 5 voor lood en chroom tot een factor 50 voor koper. Dat laatste betekent dat er 50 keer meer koper is gemeten dan het RIVM op basis van de milieujaarverslagen van Tata Steel berekende. In het geval van een verzameling kankerverwekkende stoffen (zogeheten PAK's) gaat het om een factor 10 tot in een enkel geval factor 1000.
"Dit gat tussen de gemeten waardes en de berekende is het meest opvallend", zegt Linda Valent van de Dorpsraad. "Die data is door Tata Steel zelf aangeleverd. Als dat niet overeenkomt met de werkelijkheid, worden we allemaal met een kluitje in het riet gestuurd."
"Wij vertrouwen Tata Steel al heel lang niet meer en dit rapport bevestigt dat er in ieder geval rook is", reageert Sanne Walvisch van Stichting Frisse Wind.nu, een drijvende kracht achter een rechtszaak tegen het staalbedrijf. Volgens advocaat Benediqte Ficq van Frisse Wind.nu is dit rapport in lijn met datgene waar bewoners bang voor zijn. Namelijk dat er niet goed of onvoldoende wordt gerapporteerd door Tata Steel.
Tata Steel schrijft in een reactie dat de emissies worden berekend op basis van wettelijk goedgekeurde rekenmodellen. De metingen worden uitgevoerd door geaccrediteerde meetbureaus. "Wij denken dat we de grote bronnen daarmee te pakken hebben", zegt Tata Steel Nederland-directeur Hans van den Berg. "Daar hebben we ons verbeterprogramma ook op gebaseerd." Het staalbedrijf trekt 300 miljoen euro uit om onder andere stankoverlast en de uitstoot van schadelijke stoffen en lood terug te brengen.
Over de verschillen zegt Van den Berg: "Die moeten we verklaren om te kijken wat er aan de hand is en hoe we daarop kunnen acteren. Maar eerst moeten we het begrijpen." De directeur wil zo snel mogelijk met het RIVM nagaan waar de verschillen tussen de eigen uitstootmetingen en die van het onderzoeksinstituut aan liggen.
Beter in kaart
De provincie Noord-Holland en de gemeenten Beverwijk, Heemskerk en Velsen willen de uitstoot van staalfabriek Tata Steel beter in kaart brengen. Eén van de meetpunten in Wijk aan Zee wordt dit jaar nog uitgebreid om de uitstoot van zogeheten cokesfabrieken beter te meten. Die zijn verouderd en worden gezien als grote vervuilers. Het zogeheten luchtmeetnet wordt ook geëvalueerd. Dat is nu nog gericht op jaargemiddelden van de luchtkwaliteit, waardoor uitschieters er niet goed in terug te zien zijn.
Verantwoordelijk gedeputeerde Jeroen OIthof van de provincie Noord-Holland: "Ik maak mij zorgen over het verschil tussen de hoeveelheid gemeten PAK en metalen en de berekende concentraties op grond van emissieregistratie. Ik ga samen met de IJmondgemeenten in gesprek met het Rijk over de aanbevelingen van het RIVM om de emissieregistratie te verbeteren."
Ook zegt de provincie de vergunning van Tata Steel waar mogelijk aan te scherpen. De vraag of het huidige stelsel van emissieregistratie voldoet, ligt volgens de provincie bij het Rijk.
'Bijvangst'
Dat er een groot verschil zit tussen wat in de omgeving wordt gemeten, en wat werd verwacht op basis van door Tata aangeleverde cijfers, is 'bijvangst' in het vandaag gepresenteerde RIVM-onderzoek. De hoofdconclusie is dat Tata Steel de grootste bron van metalen en kanker verwekkende stoffen in de IJmond is.
In een reactie zegt staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur dat ze Tata aan de snelheid in de verbeteringen zal houden die het bedrijf zelf heeft voorgesteld. "Dat de luchtkwaliteit slecht was, wisten we al, maar nu is wel duidelijk dat Tata daar voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor is."
Tata Steel heeft onder meer beloofd de uitstoot van kankerverwekkende stoffen dit jaar te halveren ten opzichte van 2019. De uitstoot van lood zou volgend jaar 70 procent minder moeten zijn dan in 2019.
Volgens Heijnen komen er dit jaar twee meetmomenten, waarop het ministerie objectief wil vaststellen wat de vorderingen zijn die Tata maakt. De eerste meting is voor de zomer, de tweede aan het eind van het jaar.
Gesprek over verschillen
De staatssecretaris benadrukt verder dat voor het toezicht en de handhaving vooral de provincie aan zet is. Het ministerie wil wel de provincie ondersteunen zodat de controles ook goed gebeuren.
Heijnen wil er nog met Tata en met het RIVM over praten hoe het kan dat het instituut hogere concentraties metalen en kankerverwekkende stoffen ziet dan het verwachtte op basis van cijfers van het bedrijf zelf. Ze gaat binnenkort niet alleen met Tata zelf om de tafel, maar ook met de provincie en omwonenden.