150.000 passagierslijsten Holland-Amerika Lijn online
Vanaf vandaag zijn tienduizenden passagierslijsten van de schepen van de Holland-Amerika Lijn (HAL) online te bekijken, meldt omroep Rijnmond. Die schepen brachten tussen 1873 en 1969 passagiers van Rotterdam naar Amerika.
Op de Wilhelminakade in Rotterdam werden de passagiers uitgezwaaid. Soms stonden er hele families op de kade om afscheid te nemen. Veel mensen die uitvoeren waren migranten, die nooit meer terugkeerden.
Tot aan de Tweede Wereldoorlog werden ook veel zakenlui, toeristen en migranten vervoerd. Niet alleen Nederlanders vertrokken vanuit Rotterdam, ook uit andere delen van Europa kwamen mensen naar Rotterdam om per schip naar Amerika te gaan.
Na de oorlog gingen weer grote aantallen migranten naar Amerika. Ook werden de schepen gebruikt voor het vervoer van toeristen, zoals Amerikaanse studenten die Europa bezochten. Maar op termijn werd de concurrentie van de luchtvaart te groot. De overtocht per schip kostte veel meer tijd. De schepen werden daarna vaak ingezet voor cruises.
De laatste reiziger vertrok met een vrachtschip op 29 december 1969 naar New Orleans. Twee jaar later werd de passagiersdienst geheel afgestoten.
Passagierslijsten 1900-1969
De afgelopen drie jaar hebben vrijwilligers de handgeschreven boeken met de passagierslijsten ingevoerd en de originele lijsten ingescand. Daardoor zijn nu 150.000 van die lijsten online vindbaar.
Er is onder meer op te zien met welk schip een familielid naar Amerika vertrok en of die in de eerste klas of de tweede klas reisde. Ook is te zien wat er voor de reis betaald is.
De oudste passagierslijst die is ingevoerd dateert uit mei 1900. De SS Maasdam vertrok op die dag vanuit Rotterdam naar New York.
Albert Einstein
Heel veel mensen maakten gebruik van de HAL, onder wie ook veel bekende namen. Albert Einstein vertrok op 2 april 1921 vanuit Rotterdam met de SS Rotterdam naar New York. Zijn naam is vaker op de passagierslijsten te zien. Vanaf 1920 ging Einstein elk jaar sowieso een maand naar Leiden, om daar college te geven.
Op 3 april 1924 vertrok Aletta Jacobs van Rotterdam naar New York. Ze was een paar weken later bij de Internationale Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid in Washington. De wereldwijde organisatie had als doel om vrouwen samen te brengen om te werken voor vrede en sociale gelijkheid. Aletta Jacobs was toen al 70 jaar.
Ook Thomas Mann, Anthony Fokker en onder meer Godfried Bomans reisden met de HAL.
Op de passagierslijsten staat soms verrassende informatie: zo blijken er kinderen aan boord te zijn geboren, zaten er meerdere verstekelingen op de schepen en er is zelfs een hond geweest die zelfstandig op reis ging.
De lijsten zijn te vinden op de website van het Stadsarchief Rotterdam.