'Ventje-Jetten', 'Benjamin', 'etalagepop', 'groene radicalo', 'Robo-Jetten', 'klimaatdrammer' en 'jonge ster aan het Haagse firmament'. De nummer 2 van D66 , Rob Jetten (34), kreeg de afgelopen jaren zoveel etiketten opgeplakt dat een studente van de Universiteit van Amsterdam in 2020 een scriptie van 18.706 woorden schreef over de framing in allerlei kranten.
Het etiket 'klimaatdrammer' kreeg Jetten in januari 2019 van VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff opgeplakt op het moment dat de liberalen hun weerzin tegen nieuwe klimaatmaatregelen kenbaar wilden maken. Jetten omarmde zijn geuzennaam, liet een trui maken en daar loopt hij af en toe nog steeds trots mee rond.
Vlak voor zijn aantreden zei Jetten het heel eervol te vinden dat hij gevraagd werd als minister op het terrein dat hij zo belangrijk vindt. Als hij voor een andere post was gevraagd, had hij misschien geweigerd. "Ik moet u eerlijk bekennen dat ik tot diep in de formatie heb gedacht dat ik Kamerlid zou blijven, fractievoorzitter van D66. Partijleider Kaag heeft mij op het laatste moment gevraagd om minister te worden en daar heb ik toen wel een nachtje over moeten slapen. Maar ik zeg er volmondig 'ja' tegen en ik vind het een grote eer dat ik juist op dit thema aan de slag mag."
De in het Brabantse Veghel geboren politicus maakte een bliksemcarrière in Den Haag. De Nijmeegse fractievoorzitter en regiomanager bouwmanagement bij ProRail kwam in maart 2017 in de Tweede Kamer en nam ruim anderhalf jaar later de taak over van de vertrekkende leider Alexander Pechtold. Vrienden hadden Jetten gezegd dat hij knettergek was, vertelde hij in een interview in juni 2020 in Trouw. "Daar stond ik, in de grote schoenen van Pechtold."
Robot
Maar Jetten werd toch het nieuwe gezicht van D66, met alle consequenties van dien. Hij kwam niet onmiddellijk uit de verf, met alle media-aandacht op zich gericht. In de eerste maanden hield hij zo strak aan zijn ingestudeerde zinnen vast, dat hij werd vergeleken met een robot. Later kon hij er wel om lachen. "Tegenwoordig heb ik geen zin meer om me druk te maken over dingen waar ik niets aan kan doen", zegt hij in 2019 in een interview met Libelle, samen met zijn moeder.
Uit de woorden van zijn moeder blijkt dat Jetten al vroeg wist wat hij wilde en niet wilde, dat hij op zijn tiende de krant las en het Journaal wilde zien. "Rob was altijd een kind dat, hoe noem je dat, onderscheidend wilde zijn", aldus moeder Yvonne.
Jetten schudde in Den Haag de kritiek zoveel mogelijk van zich af en ging onvermoeibaar door met zijn thema's zoals klimaat, Europese eenwording en de emancipatie van lhbti'ers. De D66-voorman dacht ook lange tijd dat hij best de kwaliteiten en de energieke uitstraling had om voor zijn partij lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen te worden.
Maar in juni 2020 zette hij toch een grote stap opzij voor een andere kandidaat: Sigrid Kaag. Er kwam niet eens een lijsttrekkerschapsverkiezing. "Ik vind mezelf ondergeschikt aan de inhoudelijke resultaten die ik graag met de partij wil bereiken", zegt hij in Trouw. Hij heeft op hoog niveau gesport, zegt hij daar, is wel competitief, maar ook een "teamspeler".
Tweede man
Sindsdien was Jetten de tweede man, achter Kaag. Hij schikte zich in deze rol. Bij de formatie werd hij Kaags secondant en mede-onderhandelaar en verrichtte hij achter de schermen in de beslotenheid van de formatie veel werk.
Jetten wordt nu beloond met een ministerschap op het onderwerp dat hem zo na aan het hart ligt. Hij had zich namelijk ooit voorgenomen om de 'groene radicalo' te worden in Rutte III. Dat mag hij nu gaan doen in Rutte IV.
Er wacht een zware taak, want het kabinet wil "koploper in Europa worden bij het tegengaan van de opwarming van de aarde", zo staat in het regeerakkoord, en de uitstoot van CO2 moet in 2030 met 55 procent teruggebracht worden. Ook moeten er stappen worden gezet voor de bouw van twee kerncentrales.
Jetten zal voor zijn nieuwe werk heel wat bestuurlijke stuurmanskunsten nodig hebben en het dragen van een klimaattrui is daarbij niet genoeg.