Daniel Craig: 'Elke Bond-film past zich aan de tijdgeest aan'

• Lambert Teuwissen

  redacteur Online

Een blonde Bond. Dat leidde bij de presentatie van Daniel Craig als de nieuwe 007 tot mediaophef en internetreacties. Bij zijn afscheid springen andere veranderingen meer in het oog: in Craigs 15 jaar is Bond klaargestoomd voor een nieuwe tijd: meer diversiteit, minder haantjesgedrag en beter uitgediepte karakters.

De nieuwe No time to die zet daarin de grootste stappen. Scenarist Phoebe Waller-Bridge werd de tweede vrouw die aan een Bond-script meewerkte, het liefdesverhaal is complexer dan ooit en een zwarte vrouw heeft in de film Bonds codenaam 007 gekregen.

"Elke Bond-film heeft zich altijd aangepast aan zijn tijdgeest, daar zijn wij geen uitzondering in", beschouwt Daniel Craig de veranderingen in een interview met de NOS. "Het is iets wat we bewust doen, maar waar je ook niet aan ontkomt."

"Als eerste wil je de beste mensen hebben", vervolgt Craig. "Maar ik heb ook altijd de noodzaak van meer diversiteit onderkend. De noodzaak voor sterkere vrouwenrollen, omdat films daar beter van worden. Dus het is gedeeltelijk waar ik in geloof, maar ook eigenbelang, omdat de film zo goed mogelijk wordt."

De NOS vroeg acteur Daniel Craig en regisseur Cary Fukunaga over hoe James Bond meegaat met de tijd:

De Nederlandse regisseur en scenarist Amira Duynhouwer, die de film al gezien heeft, vindt het belangrijk dat de James Bond-clichés afgestemd worden op de moderne tijd. "James Bond kon vroeger best wel rapey zijn, maar zo'n invloedrijke film kan niet meer blijven volhouden dat vrouwen het aantrekkelijk vinden dat mannen doorzetten terwijl zij nee gezegd hebben."

Toch hoeft de Bond-fan niet bang te zijn dat de spijkerharde geheim agent ineens woke is geworden. De aanpassingen in No time To die zijn subtieler. Bijvoorbeeld door Léa Seydoux terug te halen als Bondvrouw (een unicum), wat haar rol en hun relatie meteen al meer doorleefd maakt, zeker na de intense openingsscène.

Duynhouwer: "Ze laten zien dat je een heel leuke film kan maken zonder dat het belerend is. De film past helemaal in de canon: er is een belachelijke slechterik met een wetenschappelijk principe dat helemaal niet bestaat, een gekke professor, de knappe vrouwen. Het enige wat veranderd is, is dat je de wereld van nu in Bond gereflecteerd ziet."

"Bij een Bondfilm moet je altijd verwijzen naar eerdere elementen uit de serie, dat is gewoon filmgeschiedenis, Maar je mag soms ook met de traditie breken", redeneert Bondschurk Rami Malek in het gesprek met de NOS. "Als je de karakters meer uitdiept, wordt de film daar beter van."

"De karakters die je hebt moeten goed uitgewerkt zijn, man of vrouw. Hoe complexer ze zijn, hoe interessanter het verhaal voor Bond wordt", beaamt regisseur Cary Joji Fukunaga. "Ik denk dat we wat er van Bond wordt verwacht qua verhaal nieuwe frisheid hebben gegeven door er een emotionele laag aan toe te voegen."

Duynhouwer is het met hen eens. "Er zit meer menselijk drama in, omdat Bond een ander personage is dit keer, met een geschiedenis en emoties. Hij kon altijd zo plat zijn, iemand die nooit bang is en nooit pijn heeft. Ze hebben hem nu gewoon iemand gemaakt die je ook gelooft."

Dat geldt ook voor de vrouwenrollen, vervolgt ze. "Vrouwen zie je niet vaak in actierollen, tenzij ze in een latex pak rondlopen. Maar hier was geen van de vrouwen weerloos, iedereen verdedigt zich."

Hier ziet Duynhouwer bij uitstek de invloed van scenarist Phoebe Waller-Bridge, die met de populaire serie Killing Eve het spionnengenre opfriste. "Ze maakt personages die heel wendbaar zijn en interessant. Zij liet zien hoe goed vrouwen kunnen bestaan binnen dat universum. Dat een vrouw niet hoeft rond te lopen in een jurk met jarretels met pistolen erin, ze kan ook gewoon in d'r joggingbroek mensen doodmaken."

De bijrol van Ana de Armas als geheim agent op Cuba lijkt het meest schatplichtig aan Waller-Bridge. Een karakter dat speelt met de verwachtingen van de kijkers. "Phoebe Waller-Bridge gebruikt hele slimme humor. Ze neemt stereotypen en draait ze meteen om, en dan nog een keer. Dat zie je ook in Killing Eve waar een vrouw die vaak als kind wordt afgebeeld, in van die poppenjurken, intens dodelijk blijkt te zijn."

De trailer van No time To die:

Wat de wijzigingen betekenen voor de toekomst van de films is nog afwachten. Er werd gespeculeerd over Idris Elba, als zwarte Bond. Lashana Lynch werd genoemd als vrouwelijke Bond, al zegt ze zelf daar niks in te zien. Q-acteur Ben Whishaw zei deze week nog graag een gay Bond te willen zien.

"Mensen hebben het erover tot ze het er niet meer over hebben", relativeert Duynhouwer. "Als Idris Elba de nieuwe Bond wordt, dan gaat het daarover tot mensen de film kijken. Daarna is dat gesprek voorbij en gaat het erover was de film vet, was hij iets te lang, wat vonden we van de slechterik? Als ik naar een Bond-film ga, wil ik vermaakt worden. Daar gaat het uiteindelijk om."

Daniel Craig bemoeit zich in ieder geval niet met de toekomst van zijn personage. "Godzijdank niet", lacht hij. "Daar heeft niemand nu even de energie voor. We zijn blij dat deze film uitkomt, daar richten we ons nu op."