'Blokhuis zette omstreden subsidie Siriz door ondanks waarschuwingen'

Staatssecretaris Blokhuis van VWS heeft bijna twee miljoen euro subsidie verstrekt aan een organisatie voor hulp aan onbedoeld zwangere vrouwen, ondanks waarschuwingen van ambtenaren dat dat mogelijk onrechtmatig was. Dat meldt NRC op basis van documenten die zijn opgevraagd door Bureau Clara Wichmann.

Het gaat om Siriz, een organisatie die in 2010 is opgericht door de Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind. De organisatie kreeg sinds 2014 op aandringen van de SGP anderhalf miljoen euro per jaar. In een interne nota schrijft een ambtenaar volgens NRC dat de SGP "op ethisch vlak iets wilde binnenhalen" in ruil voor steun aan het kabinet Rutte II in de Eerste Kamer. PvdA en VVD steunden het amendement waarin de subsidie werd toegekend. Met het geld werd onder meer voorlichting gegeven.

Ambtenaren op het ministerie van VWS twijfelden vanaf het begin aan de wijsheid van de subsidie. Ook omdat die tot ergernis leidde bij andere organisaties die hulp aan onbedoeld zwangere vrouwen aanboden, zoals FIOM, dat zijn subsidie in die periode meer dan gehalveerd zag worden.

Benadeeld

Ondanks het advies van ambtenaren om te stoppen met de subsidie, ging die ook in 2018, na het aantreden van het kabinet Rutte-III, nog door. De nieuwe staatssecretaris Blokhuis (CU) besloot na een gesprek met de directeur van de stichting de steun aan Siriz voort te zetten, ondanks de waarschuwingen van ambtenaren dat de stichting zo een voorkeursbehandeling kreeg en dat het om "verboden staatssteun" zou gaan.

In 2019 zou de subsidie alsnog moeten stoppen omdat de regels werden veranderd: het geld voor hulp aan onbedoeld zwangere vrouwen moest voortaan eerlijk worden verdeeld. Elke goedgekeurde organisatie kon vanaf dat jaar tegen een vast tarief hulp bieden.

Op aandringen van de directeur van Siriz beloofde Blokhuis de organisatie toch weer een laatste overbruggingssubsidie in 2019. Het ging toen niet meer om anderhalf miljoen, maar om 500.000 euro.

'Overgangsfase'

Het ministerie van VWS bevestigt de berichtgeving in NRC over de jarenlang in stand gehouden subsidie voor Siriz. Er zou sprake geweest zijn van een overgangsfase. Toen Blokhuis staatssecretaris werd, werd hem wel duidelijk dat de subsidie die onder zijn voorganger tot stand was gekomen "niet door kon gaan", laat hij in een schriftelijke reactie weten.

Toch wilde hij de subsidie niet zomaar stopzetten. Dat hij Siriz in 2018 en 2019 toch nog voor in totaal twee miljoen subsidieerde, was omdat "de subsidierelatie is afgebouwd in een tempo dat past bij behoorlijk bestuur", schrijft Blokhuis.

Inmiddels krijgt Siriz geen rechtstreekse subsidie meer, maar wel nog geld voor adviezen.