Omtzigt is terug en wil dat Kamer zelf initiatief neemt en niet op kabinet wacht

Hij is blij om weer aan het werk te zijn, maar hij vond het vanmorgen toen hij het Kamergebouw binnenliep wel een beetje overweldigend. Fotografen, cameraploegen en journalisten wachtten hem op. "Normaal zou je na een burn-out rustig beginnen, met halve dagen. Maar dat kan hier moeilijk", zegt Pieter Omtzigt op zijn nieuwe werkkamer in de tijdelijke Tweede Kamer.

Zestien weken zat hij thuis. Ondertussen verliet hij zijn partij, het CDA, en dus keert hij terug als eenmansfractie; de Groep Omtzigt. In die zestien weken ziekteverlof heeft hij de politiek vanaf de bank wel gevolgd, inclusief de haperende formatie. "Wat ik zag, was weinig verheffend. Die beloofde nieuwe bestuurscultuur komt nog niet echt van de grond."

Zijn belangrijkste ambitie is het herstellen van het evenwicht tussen de overheid en de burgers. Om dat te bewerkstelligen, wil Omtzigt zich de komende tijd vooral richten op wetgeving. Zo wil hij een grondwetswijziging om voorstellen te kunnen toetsen aan de Grondwet. Ook denkt hij aan strengere regels voor oud-bewindslieden die gaan lobbyen voor belangenorganisaties en een nieuw kiesstelsel, waarbij Kamerleden meer op basis van hun regionale binding gekozen worden.

Omtzigt wil daarbij niet wachten op het kabinet, de Kamer moet wat Omtzigt betreft veel meer zelf het heft in handen nemen. "De Tweede Kamer is het hoogste orgaan. En het kabinet geeft ook niet vrijwillig een stukje macht op en zal dus niet zo gauw met dit soort voorstellen komen."

Op zijn eerste dag doet Omtzigt meteen mee aan het grote debat over de evacuaties uit Kabul. Zijn indruk is dat het kabinet slecht voorbereid was op de val van de Afghaanse hoofdstad, waardoor de evacuaties te laat op gang kwamen en er mensen zijn achtergebleven. "Ik wil weten welke lessen er zijn geleerd van Srebrenica." Toen bleek volgens Omtzigt dat je je moet voorbereiden op het worstcasescenario. "Dat lijkt nu niet gebeurd."

2 minuten spreektijd

Ondanks de ruim 340.000 voorkeurstemmen die Omtzigt bij de laatste Kamerverkiezingen kreeg, goed voor bijna vijf zetels, vormt hij volgens de regels van de Tweede Kamer een afsplitsing. Dat betekent dat hij maar recht heeft op één medewerker en in debatten maximaal 2 minuten spreektijd heeft. Ook krijgt hij als afsplitser een beperkt budget. "De werkdruk is idioot hoog, zeker voor een eenmansfractie", zegt Omtzigt. Om het toch vol te kunnen houden, heeft hij zich voorgenomen veel vaker nee te zeggen tegen mediaverzoeken.

Omtzigt zat, met een kleine onderbreking, sinds 2003 voor het CDA in de Tweede Kamer. Bij de laatste verkiezingen deed hij een vergeefse gooi naar het lijsttrekkerschap. Hugo de Jonge won nipt, maar die stond later zijn plek weer af aan Wopke Hoekstra. Volgens Omtzigt was die positie aan hem beloofd.

In juni zegde Omtzigt zijn CDA-lidmaatschap op, nadat zijn inbreng voor de evaluatie van de verkiezingsnederlaag was uitgelekt. Daarin haalde hij fel uit naar de partij en zijn partijgenoten.

Omtzigt voerde vandaag in de Kamer meteen het woord over de situatie in Afghanistan: