Ministeries schrapten minder vlees-advies uit klimaatcampagne

De ministeries van Economische Zaken (EZ) en Landbouw (LNV) hebben in 2019 een oproep om minder vlees te eten uit een campagne geschrapt die burgers klimaatbewust moest maken. Dat blijkt uit documenten over de voorbereiding van de campagne die actiegroep Wakker Dier heeft opgevraagd.

In de campagne Iedereen doet wat worden burgers onder meer geadviseerd om hun zolder te isoleren, minder voedsel te verspillen en de bandenspanning van de auto te controleren. Maar over vermindering van de vleesconsumptie werd niets gezegd, terwijl de productie van dierlijk eiwit een grote impact heeft, zegt Wakker Dier.

Politiek onderwerp

"Wij vroegen ons af: hoe kan zo'n cruciaal onderwerp niet in zo'n campagne zitten? Wat is daar gebeurd?", zei Anne Hilhorst van Wakker Dier in het NOS Radio 1 Journaal. "We kwamen tegen dat het heel erg lang onderdeel is geweest van de campagne en dat het toen op last van het ministerie geschrapt is. Er werd gezegd: het is een politiek onderwerp, we willen het er eigenlijk niet over hebben."

In de documenten die Wakker Dier met een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (wob) in handen kreeg, is veel weggelakt. "We weten dus ook niet precies wie die beslissing heeft genomen, we weten alleen dat het van het ministerie van LNV kwam."

Wakker Dier stapt naar de rechter om alle stukken boven tafel te krijgen om zo te achterhalen "wie er hier aan de knoppen heeft gezeten en of dat de vleeslobby was of het ministerie zelf".

Uit de wob-stukken blijkt dat in de voorbereidingen van de campagne gesproken is over 'gevoeligheden voor de sector'. Hieruit maakt Wakker Dier op dat ambtenaren bang waren voor weerstand uit de vleessector.

"Dat vinden wij wel heel frappant, want het is een algemene overheidscampagne", zei Hilhorst. "Het is geen politiek. Het zou moeten gaan over het voorlichten van burgers, wat zij kunnen doen voor het klimaat, en niet over politieke issues."

Demissionair minister Carola Schouten (Landbouw) zegt zich niet bewust te zijn van mogelijke lobby vanuit de vleessector.

De vleessector zelf is ook voorstander van 'minder vlees'. "Elke dag een halve kilo vlees eten is niet duurzaam", zegt Laurens Hoedemaker, voorzitter van Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV). Volgens het Voedingscentrum is dat bovendien niet gezond. Zij adviseren maximaal een halve kilo per week.

"Maar minder vlees is voor de lobby van veganisten vaak een opstapje naar helemaal geen vlees", zegt Hoedemaker. "En dat vinden we wel een politiek gevoelig onderwerp. Daarom snap ik best dat de ambtenaren het zo bestempelden."

Nu toch in de campagne

De ministeries laten weten dat de klimaattransitie in 2019 bij veel mensen nog een stuk verder afstond "van hun belevingswereld" dan nu. Daarom is toen gekozen voor "kleine, laagdrempelige aanpassingen" die de leefomgeving van de burger verduurzamen. Het enthousiast maken van mensen stond voorop.

In december 2019 is het advies om minder vlees te eten toch nog aan de campagne toegevoegd. "In samenspraak met consumenten en gedragsexperts is gekeken hoe dit via een positieve sociale norm gecommuniceerd kon worden." De uitkomst was dat geadviseerd werd om een gevarieerder dieet te kiezen, met peulvruchten en noten als vervangers van vlees.

"Dat is hartstikke goed", zei Anne Hilhorst van Wakker Dier. "Er is ook commotie over geweest na het lanceren van de campagne. Sindsdien is het wel opgenomen, maar helaas wel nog steeds ergens op de website en niet in een radiospotje. Dat zou wel een mooie volgende stap zijn."