Papiertekort groot probleem voor boekensector: 'Sommige titels even niet voorradig'
De boekensector heeft last van een tekort aan papier. Door de coronapandemie is wereldwijd de thuisbezorgeconomie geëxplodeerd en is er een enorme vraag naar kartonnen dozen voor pakketjes van webwinkels en naar pizzadozen. Papierpulp is daardoor niet aan te slepen. Maar dat is ook nodig voor boeken, en die sector lijkt een beetje het slachtoffer te worden van de huidige papierschaarste.
"We moeten achter aansluiten, heb ik de indruk", zegt Robert Jan de Rooij, directeur en eigenaar van Wilco in Amersfoort. Dat is een van de grootste drukkerijen van Nederland. Er zijn zelfs fabrieken in Europa voor boekpapier die worden omgebouwd naar fabrieken voor kartonnen dozen. "Blijkbaar wordt in die sector veel meer geld verdiend."
Gevolg is dat De Rooij enorm lang moet wachten als hij papier bestelt: "De hele papiermarkt is compleet uit balans. Als ik papier in huis wil hebben, duurt zo'n bestelling normaal gesproken een paar weken. Nu moet ik vier maanden wachten. Dus ja, uitgevers zullen soms ook moeten wachten op hun boeken."
Toiletpapier
Papierpulp maakt een steeds grotere kans om een doos te worden in plaats van een boek. In Azië groeit ook de markt voor wc-papier enorm; die lijkt daarmee belangrijker dan de boekenmarkt.
"Uitgevers moeten (her)uitgaves daarom heel goed plannen, want anders kan het zo zijn dat bepaalde titels even niet leverbaar zijn", zegt Martijn David, algemeen secretaris van de Groep Algemene Uitgevers. "Je kunt niet op dinsdag de drukker bellen en vragen of er donderdag een herdruk van 3000 exemplaren beschikbaar is. Meer boeken zullen tijdelijk even uitverkocht zijn, is mijn verwachting. Dus niet 'vandaag besteld, morgen in huis'."
'Af en toe uitverkocht'
Inkoper Marte Kersten van uitgever VBK Media herkent het probleem. "De afgelopen tijd hebben wij soms niet kunnen leveren. Dat komt nog steeds voor. We weten dat sommige papiersoorten soms wel voorradig zijn, maar die zijn wel van mindere kwaliteit. En dan moet je kiezen."
De schaarste van papier, maar ook bijvoorbeeld van lijm en drukplaten, leidt tot hogere kosten. Zullen die uiteindelijk worden doorberekend aan de consument? Martijn David noemt zo'n eventuele prijsverhoging niet dramatisch. "Dat is dubbeltjes-werk. Het drukken bepaalt maar voor een klein deel de prijs van een boek. Grootste probleem is op dit moment echt een herdruk: is daar wel genoeg papier voor beschikbaar?" David spreekt van een luxeprobleem. "Er wordt momenteel hartstikke veel gelezen, dat is toch een mooi teken?"
Ook CPNB, organisator van landelijke boekencampagnes, merkt dat er krapte is op de papiermarkt. Bij de campagnes van de stichting gaat het om titels met uitzonderlijk hoge oplages. "Het Kinderboekenweekgeschenk bijvoorbeeld, dan heb je het over 330.000 exemplaren. Of het prentenboek voor de Kinderboekenweek", zegt woordvoerder Job Jan Altena. "Als er dan niet genoeg van het gewenste papier is, moeten we uitwijken naar een andere papiersoort. Dat komt voor." Consumenten merken dat volgens hem niet. "De boeken zien er prachtig uit."
Ook voor het Boekenweekgeschenk, met een oplage van 600.000, is al flink wat papier gereserveerd. Altena: "Grootste zorg is of er wel genoeg en betaalbaar karton is om al die boeken naar de boekhandels en bibliotheken te krijgen."
