Rechter verbiedt uitzending Undercover in Nederland om 'uitlokking'

De rechtbank in Amsterdam heeft vorige maand een streep gezet door een uitzending van misdaadprogramma Undercover in Nederland. Het vertonen van de aflevering zou hebben geleid tot "onherstelbare schade" voor het echtpaar dat in de uitzending werd gevolgd: manegehouders die een advertentie hadden geplaatst op een erotieksite.

De man van het stel wordt in de SBS-uitzending, bekend van het gebruik van een verborgen camera, beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maar volgens de rechter hebben de makers van het programma, dat wordt gepresenteerd door Alberto Stegeman, een misstand geprobeerd uit te lokken en is het bovendien maar zeer de vraag of inderdaad sprake is van een wantoestand.

Erotische vacatures

De uitzending in kwestie draait onder meer om een vacature die de manegehouders op internet hadden geplaatst: "Meisje gezocht voor springstal", luidde de tekst, met "ook werkzaamheden als personal assistent voor man en vrouwelijke ruiters". Gevraagde leeftijd: 18+. De vacature stond op een sekssite in de subcategorie 'erotische vacatures'.

De man en zijn vrouw houden van BDSM-seks - een seksueel rollenspel met meester en slaaf - blijkt uit het vonnis van de rechtbank. Ze waren op zoek naar iemand die daar als vaste partner aan kon meedoen.

Als geïnteresseerde meldt zich een meerderjarige vrouw: een sekswerker die door Undercover in Nederland-producent Noordkaap is ingehuurd om te infiltreren op de manage. Ze presenteert zich als 19-jarige die "voor veel" openstaat. De vrouw heeft een aantal appgesprekken en ontmoetingen met de manegehouder en legt die heimelijk vast.

Rollenspel

Volgens de rechter moet het voor de vrouw al vanaf het begin duidelijk zijn geweest wat de bedoeling was van de 'vacature'. Dat de advertentietekst op een erotische site stond, was "niet te missen", staat in het vonnis, onder meer vanwege zichtbare categorieën als 'dames van plezier', 'SM' en 'erotische massage'. "Dat men hier gedachteloos een vinkje zet zonder te zien dat het om een sekswebsite gaat, zoals Noordkaap heeft gesteld, wordt dan ook volstrekt onaannemelijk geacht", stelt de rechtbank.

Ook in het contact met de geïnteresseerde vrouw was de paardenhouder duidelijk over zijn bedoelingen, aldus de rechtbank. De man heeft meerdere keren aangegeven dat zij eerlijk moest zeggen "of zij in was voor een BDSM-rollenspel, en dat ze het niet moest doen als ze het niet wilde".

Onder de 18

Op een gegeven moment wijst de man de infiltrant af, omdat "het rijden op springpaarden niets voor haar was", zo was gebleken bij een tweede ontmoeting. Zij blijft echter aandringen op een baan. Op een zeker moment, niet duidelijk is of dit voor of na de tweede ontmoeting was, heeft de vrouw ook haar leeftijd naar beneden bijgesteld: ze zou geen 19 jaar zijn, maar 17.

"Kennelijk om op die manier een misstand te creëren", oordeelt de rechter, die stelt dat de vrouw geen enkele aanwijzing kan hebben gehad dat de manegehouder op zoek was naar een minderjarig meisje. "Integendeel, hij heeft verschillende keren laten weten geen seks met haar te willen voordat zij 18 jaar zou zijn."

'Niets uitgelokt'

Al met al concludeert de rechter: "Gelet op de wijze waarop gedaagde de 'misstand' heeft uitgelokt en op de te verwachten onherstelbare schade voor eiser wordt uitzending beeld- en geluidsmateriaal verboden."

Inmiddels is ook in hoger beroep een verbod uitgesproken. De programmamakers zijn het oneens met de uitspraak, omdat zij zich niet herkennen in de feiten die de rechter heeft opgesomd, laat Alberto Stegeman in een reactie weten. Hij is behalve presentator van Undercover in Nederland ook directeur van producent Noordkaap. "We hebben niets uitgelokt, maar een misstand vastgelegd. We beraden ons op de volgende stappen."

Ongebruikelijk

Dat tv-programma's nog voor uitzending worden verboden is hoogst ongebruikelijk, omdat zo'n verbod onder meer de vrijheid van meningsuiting schaadt. De rechter komt echter tot de slotsom dat het recht op privacy van de manegehouder in dit geval zwaarder weegt.