Amerikaanse mot verliest discriminerende naam
Een bepaald type nachtvlinder krijgt in de VS een nieuwe naam, omdat de oude beledigend is. In de naam voor de gypsy moth komt het Engelse woord voor 'zigeuner' voor, wat een denigrerende term voor Roma of Sinti is.
Het is de eerste keer dat een Amerikaanse 'volksnaam' van een insect wordt aangepast wegens een beledigende term. Het Amerikaanse Entomologische Genootschap ESA past meteen ook de naam van de iets minder bekende gypsy ant aan. Later zullen mogelijk nog meer volgen.
Roma-hoogleraar Ethel Brooks zegt in The New York Times blij te zijn met het besluit. Als kind vond ze de naam voor de vraatzuchtige rupsen al beledigend. "Zo zien ze ons dus," dacht ze destijds, "als iets dat zich volvreet en alles om zich heen verwoest."
Plakker
De gypsy moth, in het Nederlands plakker genoemd, is mogelijk naar het nomadische volk vernoemd omdat de larven kilometers ver door de lucht kunnen zweven. Een andere verklaring is dat de kleur van de nachtvlinder wordt vergeleken met de huidskleur van Roma of Sinti.
"We willen dat alle door de ESA goedgekeurde volksnamen voldoen aan onze maatstaven van diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit", legt de organisatie het besluit uit. "Verreweg de meeste namen voldoen daaraan, maar als namen kwetsend zijn voor gemarginaliseerde gemeenschappen dan dragen ze niet bij aan de communicatie tussen wetenschappers en het publiek."
Op de officiële lijst van de ESA staan ruim 2300 volksnamen van insecten, de niet-wetenschappelijke namen waaronder de diertjes bij het grote publiek bekendstaan. Wetenschappers en leken mogen het melden als er volgens hen meer aangepast moeten worden.
Op zoek naar nieuwe naam
In het verleden is al wel eens de naam van de baarsachtige vis itajara aangepast, van jewfish. De ESA wijst erop dat ook verwijzingen naar geografische namen als kwetsend kunnen worden ervaren, zoals bijvoorbeeld het geval is bij de invasieve Japanse kever.
Voorlopig staat het motje alleen onder zijn wetenschappelijke naam Lymantria dispar bekend. Een commissie van het Entomologische Genootschap zal een voorstel voor een nieuwe naam gaan doen, waarover leden over enkele maanden hun mening mogen geven.