Onderzoek: mestfraude wordt nauwelijks opgespoord

Er wordt in Nederland nog altijd op grote schaal gefraudeerd met mest, en op die fraude is nauwelijks controle. Dat staat in een nog niet gepubliceerd onderzoek in opdracht van de Strategische Milieukamer. Dat is een samenwerking van verschillende inspectie-, inlichtingen- en opsporingsdiensten. NRC heeft dat rapport ingezien.

Boeren die hun mestoverschot illegaal over hun land verspreiden of niet volgens de wet vernietigen, hebben in Nederland weinig te vrezen van opsporingsinstanties, schrijft de krant. De kans dat de fraudeurs worden betrapt is klein, blijkt uit het onderzoek.

De Inspectie Leefomgeving en Transport wil nog niet inhoudelijk reageren op het rapport en het artikel van NRC. "Omdat het onderzoek nog niet openbaar is, is het zinvol om daarom nu niet vooruit te lopen op eventuele conclusies en aanbevelingen", zegt een woordvoerder.

Fraude om kosten te besparen

In het onderzoek worden ruim driehonderd opsporingsonderzoeken van de politie en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar mestfraude over een periode van vijftien jaar geanalyseerd. Het is de eerste landelijke inventarisatie van fraude. Hoeveel fraudeurs zijn veroordeeld is niet duidelijk.

In Nederland wordt jaarlijks zo'n 75 miljard kilo mest geproduceerd, voornamelijk uit de veehouderij. Boeren mogen niet alle mest van hun dieren op het land uitrijden. De mest bevat fosfaten en stikstof. Een overschot van deze stoffen is niet goed voor de grond en vervuilt het grondwater. Daarom moet een deel van de mest volgens de regels worden afgevoerd en dat kost de veehouders veel geld. Om op die kosten te besparen wordt gefraudeerd.

Grote partijen

In het rapport worden verschillende methodes omschreven. De onderzoekers zagen dat stalsystemen werden gemanipuleerd. Ook doen boeren alsof ze hun overschot verkopen of ergens anders uitrijden, terwijl ze het stiekem over hun eigen land verspreiden. Hiervoor worden papieren vervalst, waardoor het lijkt alsof de mest ergens anders vernietigd wordt.

Uit het onderzoek blijkt verder dat het om grote partijen gaat. In 21 strafzaken gaat het in totaal om 185 miljoen kilo mest, waarvan niet bekend is waar die is gebleven. En in vijf andere zaken is van 1235 ton mest niet bekend wat ermee is gebeurd. Voor boeren leverde dat in totaal tientallen miljoenen euro's voordeel op.