Onderzoek: vertrouwen in nieuws in afgelopen coronajaar toegenomen
Het vertrouwen in het nieuws is onder de meeste Nederlanders het afgelopen jaar verder toegenomen. Dat schrijft het Commissariaat voor de Media in het Digital News Report Nederland 2020, dat het samen met het Reuters Institute for the Study of Journalism opstelde. Enkel in de jongste doelgroep (18 tot 24 jaar) is het vertrouwen gedaald, meldt het commissariaat.
Los van het vertrouwen in het nieuws namen de zorgen over wat echt of nep is op internet dit jaar aanzienlijk toe. Volgens het onderzoek is daar een duidelijk effect van de pandemie te zien. 40 procent van de respondenten zegt dat ze in de afgelopen week foutieve of misleidende informatie over het virus zijn tegengekomen.
De bronnen waar de respondenten zich de meeste zorgen om maken zijn activisten en actiegroepen (37 procent). Journalisten en nieuwsorganisaties worden door 7 procent van de ondervraagden genoemd als onbetrouwbaar.
Online steeds belangrijker
Verder blijkt uit het rapport, waar begin dit jaar ruim 2000 mensen voor zijn bevraagd, dat de interesse in nieuws en politiek gedurende de coronacrisis is toegenomen. "De vraag is of de interesse ook na covid-19 hoog blijft en burgers sterker betrokken blijven bij nieuws en politiek dan voor covid-19", zo werpen de onderzoekers op.
Twee derde van de jongeren tot 24 jaar noemt online nieuws en sociale media als voornaamste bron van nieuws. Onder 55-plussers is dat ruim 20 procent. Als het om gebruik van televisienieuws en print als voornaamste nieuwsmedia gaat, zijn de verhoudingen juist andersom.
Nieuwsconsumenten blijken ook vaker bereid om te betalen voor digitaal nieuws. In twee jaar tijd is het deel van de mensen dat een betaalde online nieuwsdienst heeft geraadpleegd gestegen van 11 naar 17 procent.
Merken met groot bereik
Het NOS Journaal is met rapportcijfer 7,4 nog steeds het nieuwsmerk met het grootste bereik en hoogste vertrouwen. Daaronder volgen RTL Nieuws en nu.nl met een 6,8. De kranten De Volkskrant, Trouw, AD, NRC en Het Financieele Dagblad schommelen tussen de 6,6 en 6,7. LINDAnieuws en GeenStijl staan onderaan het lijstje met een 5,3 en 4,8 als rapportcijfer voor het gemiddelde vertrouwen.
In het rapport staat dat de frequentie van het nieuwsgebruik de laatste vier jaar nauwelijks is veranderd. "Sinds 2017 raadpleegt 96 procent van de Nederlanders ten minste één keer week het nieuws. In 2021 is dit aandeel 97 procent. We zien wel een duidelijke stijging van personen die vaker op een dag het nieuws raadplegen (6 keer of vaker). Hun aandeel is van 16 procent in 2020 gestegen naar 22 procent in 2021."
Omdat veel mensen tijdens de coronacrisis veel tijd thuis hebben doorgebracht, worden ook lokaal nieuws en lokale media belangrijk geacht. Dat geldt wel meer voor ouderen dan voor jongeren. Een vijfde van de mensen onder de 35 jaar volgt het lokale nieuws. Bij 55-plussers is dat twee maal zoveel. Vooral berichten over lokale politiek en bestuur en economische verhalen worden goed gelezen.
Podcasts populair, maar niet bij iedereen
Van de onlinediensten worden ook podcasts vaker beluisterd, vooral door jongeren. Die zitten vaak toch al op Spotify en beluisteren daar ook podcasts, is de verklaring van het commissariaat. Oudere Nederlanders maken gebruik van NPO Luister of van een podcast aangeboden door een uitgever of een commerciële omroep.
Toch is nog niet iedereen bekend met dat medium. 18 procent van de mensen van 45 jaar of ouder beluistert geen podcasts of heeft er zelfs nooit van gehoord.