Door Frankrijk 'ontvoerde' kinderen van La Réunion eisen excuses
Een groep kinderen van het eiland La Réunion voor de kust van Oost-Afrika eist excuses van de Franse regering. Ze werden in de jaren 60 en 70 'meegenomen' door de Franse autoriteiten en verhuisd naar het Franse platteland. Ouders werd vaak valse beloftes gedaan. De kinderen werden na aankomst in Frankrijk soms tot wees verklaard of kregen een nieuwe identiteit.
"We zijn inmiddels 50 jaar verder. Er is niet één regering die iets voor ons heeft gedaan. Het is de hoogste tijd voor excuses", zegt Inel Annette. Hij is lid van een belangenvereniging die de kinderen van destijds hebben opgericht.
Ze hebben de Nationale Ombudsman in Frankrijk ingeschakeld. Voor juridische procedures is het te laat: de feiten zijn verjaard. Maar excuses en eventuele schadevergoedingen moeten een deel van het leed wegnemen.
Uit onderzoek is gebleken dat de Franse autoriteiten tussen 1962 en 1984 in totaal meer dan 2000 kinderen ophaalden op La Réunion, dat als overzees departement deel uitmaakt van Frankrijk. De kinderen waren bijna allemaal jonger dan 15; er zaten ook baby's en peuters bij.
Op het eiland was er destijds grote armoede en er was overbevolking. Op het Franse platteland, 9000 kilometer verderop, woonden juist te weinig mensen. Zo ontstond in Parijs het idee om de kinderen te verhuizen. Ze moesten weg uit hun 'kansarme' omgeving; tegelijk zou het Franse platteland een nieuwe impuls krijgen.
Maar de ouders op La Réunion werden vaak voorgelogen. Zo zouden de kinderen één keer per jaar terug mogen naar hun familie, wat nooit gebeurde.
"Ik werd zelf met drie zussen op het vliegtuig gezet. Er werd me niks gezegd, ik kreeg geen enkele uitleg", vertelt Annette. "Ik was toen negen jaar oud. Om mijn moeder te overtuigen haar kinderen weg te geven, gaven de Franse autoriteiten haar een kip."
Decennialang verzwegen
Annette (65) noemt het een ontvoering. "Ik werd weggehaald bij mijn moeder, weggehaald van het eiland waar ik was geboren, en eenmaal in Frankrijk ook weggehaald bij mijn zussen. Je kan er veel over zeggen, maar dat is een ontvoering."
Eenmaal in Frankrijk ontstonden problemen. Er zijn getuigenissen van kinderen die bijna als slaaf op boerderijen aan het werk werden gezet. Ook zijn er verhalen over misbruik en mishandeling. Toezicht van de Franse autoriteiten schoot tekort.
Het verhaal van de kinderen van La Réunion is decennialang verzwegen in Frankrijk. De kinderen zelf kregen vaak pas later te horen wat hun ware identiteit en achtergrond was. En nog veel later werd ook duidelijk dat ze niet alleen waren, maar dat er meer dan 2000 kinderen van La Réunion waren gehaald.
Pas in 2014, een halve eeuw na de start van de operatie, nam het Franse parlement een resolutie aan waarin werd erkend dat fouten zijn gemaakt. Daarna werd een onderzoekscommissie ingesteld die met een lijvig rapport en pijnlijke feiten kwam. Maar opeenvolgende regeringen deden niets.
Daar nemen de kinderen, en met name hun belangenvereniging, geen genoegen meer mee. Ze hebben een advocaat ingeschakeld en hebben een dossier neergelegd bij de Ombudsman. Ze willen dat de regering en president Macron verantwoordelijkheid nemen.
"Wij als kinderen hebben ons heel lang schuldig gevoeld", legt Annette uit. "We dachten dat wíj iets fout hadden gedaan, dat we daarom werden meegenomen van La Réunion. Met excuses zou de regering laten zien dat wij ons niet schuldig hoeven te voelen."
Gedenksteen
Inmiddels heeft de vereniging wel al een doorbraak bereikt. Eind van de zomer zal er een gedenksteen worden onthuld op vliegveld Orly bij Parijs, de plaats waar de kinderen destijds landden. Bij de onthulling zal ook een minister aanwezig zijn. "Dat voelt eindelijk als erkenning", zegt Annette.