Eneco wil van het gas af: 'Klimaatneutraal in 2035'

Eneco gaat zijn drie grote gascentrales ombouwen of sluiten, investeert extra in hernieuwbare energie-opwekking en stopt per 2025 met de verkoop van nieuwe, volledig op gas gestookte cv-ketels. Het zijn onderdelen van een vandaag gepresenteerd plan om klimaatneutraal te worden in 2035.

In dat jaar moeten de eigen activiteiten en de geleverde energie aan klanten klimaatneutraal zijn. Dat laatste betekent dat ook klanten van Eneco mee moeten werken.

"We hopen dat we onze klanten de komende vijftien jaar kunnen helpen af te stappen van de cv-ketel", zegt ceo As Tempelman. "Misschien in eerste instantie naar een hybride ketel, die ingezet kan worden op heel koude dagen. Ook daarmee kunnen we het gasverbruik terugbrengen." Uiteindelijk is het de bedoeling dat wordt overgestapt op een volledig elektrisch aangedreven warmtepomp.

Het idee is om klanten die een nieuwe ketel nodig hebben te verleiden met een duurzame oplossing die financieel aantrekkelijk is. Eneco heeft volgens Tempelman honderdduizenden ketels in onderhoud. Daar gaat het bedrijf wel mee door. "We willen klanten niet in de kou laten staan."

Gas duurder, stroom goedkoper

Eneco verwacht dat warmtepompen de komende jaren in steeds meer gevallen rendabel worden. Maar er zijn ook maatregelen van de overheid nodig. Bij de plannen gaat Eneco ervan uit dat de belastingen op aardgas verder zullen stijgen. Tegelijkertijd hoopt het elektriciteitsbedrijf dat de belastingen op elektriciteit dalen.

"Van de overheid hebben we echt nodig dat er effectief klimaatbeleid komt", zegt Tempelman. "Dat betekent dat we een verschuiving van belastingen willen zien van gas en fossiele oplossingen naar duurzame oplossingen." Zo moeten klanten gestimuleerd worden over te stappen terwijl de energierekening betaalbaar blijft.

De gascentrales waar het om gaat, zijn de Merwede- en de Lage Weidecentrale in Utrecht en Enecogen op de Maasvlakte. De Merwede-gascentrale wordt net als tien kleinere gasgestookte warmtecentrales voor 2030 verduurzaamd of, als dat niet lukt, gesloten. Voor Enecogen en de Lage Weidecentrale geldt 2035 als uiterste jaartal.

Verduurzamen komt neer op overstappen op groen gas of groene waterstof. Beide zijn nu nog niet in grote hoeveelheden beschikbaar of rendabel. In Rotterdam kijkt Eneco ook naar CO2-afvangen en opslaan.

Ook wil Eneco in 2035 nog eens 300.000 huizen op duurzame warmtenetten hebben aangesloten en wordt er geïnvesteerd in nieuwe warmtebronnen en zonne- en windparken.

'Enorme stap'

Dat een energiebedrijf in 2035 klimaatneutraal wil zijn, is een "enorme stap in de goede richting", zegt energie- en klimaatdeskundige Eveline Speelman van adviesbureau Systemiq. Voor allerlei plannen om in 2050 klimaatneutraal te worden, is groene stroom nodig. "Dat is alleen haalbaar als er razendsnel wordt opgeschaald en verduurzaamd."

De elektriciteitssector moet daarom op de troepen vooruitlopen, stelt Speelman. Het Internationale Energie Agentschap (IEA) stelde kortgeleden dat de elektriciteitssector al in 2035 geen CO2 meer zou moeten uitstoten.

Ook ambitie andere bedrijven

De plannen laten volgens concurrent Vattenfall zien dat de energiesector zijn verantwoordelijkheid neemt om fossielvrij leven mogelijk te maken. Vattenfall zegt ook de ambitie te hebben in 2035 klimaatneutraal te zijn en klanten te helpen met een fossielvrije oplossing, waar dat mogelijk is. "Klanten voor wie bijvoorbeeld een warmtepomp in 2035 nog niet haalbaar of betaalbaar is, willen wij nog steeds graag helpen met de stappen die wel passen, ook al is dat dan nog niet volledig fossielvrij."

Uniper, dat zelf geen consumenten bedient maar wel verschillende gascentrales heeft, zegt ook in 2035 klimaatneutraal te willen zijn. Maar om gas uit de energiemix te krijgen, moet er volgens Uniper "echt heel veel gebeuren. Gas is de ruggegraat van de huidige stroomproductie."

Eneco heeft het plan laten doorrekenen door de Boston Consulting Group. Daaruit blijkt dat 65 tot 75 procent haalbaar is op basis van de huidige technieken en verwachtingen. "Nog niet alles is geregeld, maar we praten natuurlijk over een periode van 15 jaar", erkent ceo As Tempelman. "We hebben er alle vertrouwen in dat we ook antwoorden vinden op de open vragen."