Onderzoek: bouw van tienduizenden woningen mogelijk bij ander gebruik Schiphol

• Hugo van der Parre

  Research-redacteur

In de omgeving van Schiphol kunnen de komende jaren tienduizenden woningen worden gebouwd als de luchthaven op een andere manier wordt gebruikt en er minder geluidshinder wordt geproduceerd. Dan ontstaat er ruimte om woonwijken te bouwen op plekken waar dat nu niet kan. Afhankelijk van keuzes die gemaakt worden, kan dat oplopen tot 150.000 nieuwe woningen, bestaande uit een mix van laagbouw en hoogbouw. Als gekozen wordt voor louter laagbouw zijn 70.000 huizen mogelijk.

Dit komt naar voren uit een onderzoek van luchtvaart-ingenieursbureau To70, in opdracht van de Milieufederatie Noord-Holland en Milieudefensie. De milieuorganisaties willen dat het rapport bij de kabinetsformatie aan de orde komt.

To70 heeft rond Schiphol elf focusgebieden vastgesteld die geschikt zijn voor nieuwbouw. Ze sluiten aan op bestaand stedelijk gebied, maar liggen buiten natuurgebieden en parken. Het gaat om mogelijke woonwijken of uitbreidingen van bestaande wijken bij Amsterdam, Aalsmeer, Uithoorn, Nieuw-Vennep, Hoofddorp en Haarlem.

Menukaart

Het rapport biedt een soort menukaart van maatregelen om anders of minder te vliegen, waardoor er minder geluidshinder is en mogelijkheden ontstaan voor nieuwbouw. Het aanpassen van vliegroutes van de Aalsmeerbaan bijvoorbeeld, zou de bouw van circa 11.000 nieuwe woningen mogelijk maken. Verandering van vliegroutes rond de Kaagbaan kan in potentie zelfs 32.000 nieuwe woningen opleveren. Als er niet langer in de nacht gevlogen zou worden, ontstaat volgens de berekeningen ruimte voor de bouw tot 51.500 nieuwe woningen. To70 benadrukt dat deze cijfers indicatief zijn.

Een nog rigoureuzere keuze zou het sluiten van de secundaire banen zijn. Als de Aalsmeerbaan en de Zwanenburgbaan niet meer zouden worden gebruikt, zou dat zo'n 120.000 nieuwe woningen mogelijk kunnen maken.

Minder vluchten?

Tot en met dit jaar geldt voor Schiphol een maximum van 500.000 vliegtuigbewegingen per jaar. Door de coronacrisis wordt dat aantal nu bij lange na niet gehaald. Een nieuw kabinet zou er voor kunnen kiezen om het aantal vliegbewegingen te beperken tot 400.000 of zelfs 300.000. Dat zou volgens de onderzoekers ruimte opleveren voor respectievelijk 18.700 en 34.300 nieuwe woningen.

Goed nieuws is dat door de vervanging van oude vliegtuigen door stillere opvolgers ook ruimte ontstaat: vlootvernieuwing levert naar schatting 21.300 nieuwbouwwoningen op.

Wethouder Hans Bouma van Uithoorn noemt het rapport een mooie toevoeging aan de discussie over de combinatie van wonen en vliegen. Bouma: "We zijn in dit dorp niet tegen Schiphol. We zeggen wel dat er meer balans moet komen tussen Schiphol en het leven hier. Mensen in het dorp vragen: waar kunnen mijn kinderen wonen?" Uithoorn wil daarom graag meer bouwen. "Als dat alleen kan met minder vliegen, moet dat misschien maar de consequentie zijn", aldus Bouma. De gemeenteraad heeft een half jaar geleden al een motie aangenomen die stelt dat minder vliegen de enige oplossing is.

Formatie

Sijas Akkerman, directeur van de Milieufederatie Noord-Holland, vindt dat het To70-rapport op de formatietafel thuishoort: "Er is nu een formatie van een nieuw kabinet aan de gang. Tegelijk is er discussie over tekort aan woningen, ook in de regio rond Amsterdam. Dit is dus hét moment voor de politiek om te kiezen voor minder vliegen en meer woningen bouwen. Dat is goed voor alle mensen die een huis zoeken en goed voor het milieu. Want minder vliegen is minder CO2-uitstoot en dat hebben we nodig om de klimaatdoelen te halen."

Schiphol: al vooruitgang geboekt

Schiphol zegt in een reactie op het rapport dat er al voortgang wordt geboekt met hinderbestrijding: "Wij werken hard aan het behoud van de waarde van Schiphol voor onze economie en onze welvaart, en aan het verminderen van de overlast en het verbeteren van de leefomgeving. Dat gebeurt onder meer door maatregelen die ook in het rapport staan: verleggen van routes en stillere vliegtuigen. Andere voorbeelden zijn hoger aanvliegen en innovaties van Luchtverkeersleiding Nederland. Daarmee krimpt de geluidscontour van Schiphol. Dat biedt perspectief aan alle betrokkenen."