Stagediscriminatie bij mbo-studenten voor het eerst wetenschappelijk aangetoond
Voor het eerst is wetenschappelijk vastgesteld dat mbo-studenten met een migratieachtergrond worden gediscrimineerd bij het vinden van een stageplek. Het Verwey Jonker Instituut testte in de praktijk wie er wel en niet werden uitgenodigd voor stages.
Het instituut deed het onderzoek in opdracht van de gemeente Utrecht en mbo-instellingen in die stad. Er werden in totaal 577 sollicitaties verstuurd op 288 vacatures. Ook vulden ruim 600 Utrechtse studenten een vragenlijst in.
Vooral bij ICT-bedrijven is er sprake van stage-discriminatie. Mbo'ers met een islamitische achtergrond krijgen daar moeilijker een stageplek dan andere studenten. Bij zorg en welzijn is er geen discriminatie. Studenten uit wier cv blijkt dat zij moslim zijn, hebben zelfs vaker de voorkeur. Ook vrouwen hebben vaker een streepje voor.
Vrouwen meer kans op stage
Uit de testen blijkt volgens de onderzoekers ondubbelzinnig dat vrouwelijke studenten meer kans hebben op een positieve reactie dan mannelijke studenten. Dat geldt vooral voor bouw en techniek. Het wettelijk toestaan van positieve discriminatie in die sectoren heeft daar kennelijk effect.
Mehmet Day, onderzoeker van het Verwey Jonker Instituut, noemt het onderzoek bijzonder. "Het is de eerste keer dat zowel objectieve als ervaren discriminatie tegelijk is onderzocht, in de lokale context van stagediscriminatie".
Ongeveer een kwart van de Utrechtse mbo-studenten zegt tegen de onderzoekers bij het zoeken van een stage discriminatie te hebben ervaren of hiervan een vermoeden te hebben. Tijdens de stage ervaart een op de acht studenten discriminatie. Het gaat vooral om discriminatie op basis van opleidingsniveau, het land waar hun ouders of grootouders geboren zijn, geloof, kleding, uiterlijk en huidskleur.
Als we stagediscriminatie willen verminderen, is er een gevoel van noodzaak nodig om echt een verandering in gang te zetten.
Uit eerder onderzoek was al bekend dat docenten en stagebegeleiders vaak moeite hebben met het herkennen van stagediscriminatie. Zij vragen zich af of er wel echt sprake is van discriminatie.
"Als we stagediscriminatie willen verminderen, is er bij onderwijsprofessionals, werkgevers en beleidsmakers meer bewustwording en een gevoel van noodzaak nodig om echt een verandering in gang te zetten", schrijven de onderzoekers. Stagebegeleiders en werkgevers moeten er daarom meer bewust van worden gemaakt dat discriminatie voorkomt, stelt het Verwey Jonker.
Regelmatige praktijktests kunnen misstanden aantonen. Die zouden dan niet door school, maar door een onafhankelijke partij moeten worden uitgevoerd.
Anoniem solliciteren
De verwachting is dat het helpt als werkgevers bij het selecteren van stagiaires standaardformulieren gaan gebruiken, zonder vragen over persoonsgegevens. In plaats daarvan zouden studenten vragen moeten krijgen over hun leerbehoefte. De werkgever kan aangeven welke competenties belangrijk zijn voor de stage.
Studenten geven aan dat ze vaak te weinig hulp krijgen als ze met een klacht zitten en niet weten bij wie ze terechtkunnen. Bovendien merken ze vaak dat het voor een leerkracht lastig is een werkgever aan te spreken. Die wil de relatie met het leerbedrijf goed houden, vanwege het tekort aan stageplekken. Een vertrouwenspersoon op de opleiding zou de studenten bij klachten over discriminatie kunnen ondersteunen.
De Utrechtse wethouder Verschuure is geschrokken van de resultaten. "Met dit onderzoek en de aanbevelingen kunnen we nu veel gerichter stagediscriminatie aanpakken en tegelijkertijd studenten begeleiden en ondersteunen."
