Boekenweek anders dan anders door corona, 'maar we vieren het boek'
Demissionair minister Van Engelshoven (Cultuur) heeft vanochtend in Purmerend de Boekenweek geopend. Ze overhandigde de eerste exemplaren van het Boekenweekgeschenk en Boekenweekessay aan de auteurs Hanna Bervoets en Roxane van Iperen.
Normaal gesproken is de Boekenweek in maart, maar vanwege corona werd de promotie-tiendaagse uitgesteld. Nu het de goede kant op gaat met de bestrijding van het virus, is het alsnog feest in de boekhandels en bibliotheken. Al verloopt het wel anders dan anders.
"Normaal gesproken is de Boekenweek een groot feest, met lezingen, optredens van auteurs en drommen mensen", zegt Eveline Aendekerk, directeur van de stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB). "Het is nu ook wel een feest, maar vanwege de coronamaatregelen wel op een andere manier."
Boekwinkels waren niet 'essentieel'
Zo gebeurt er veel meer online en in de buitenlucht. "Schrijvers signeren buiten, er zijn optredens vanaf een balkon. Heel creatief en ik denk net zo leuk." Volgens de CPNB-directeur hebben veel uitgevers gewacht met nieuwe titels tot de boekhandels weer open waren. "Vooral voor auteurs die niet zo bekend zijn is het belangrijk dat ze in de boekhandel liggen."
De boekhandels hebben een zware tijd achter de rug. Ze waren maanden dicht omdat het kabinet de boekhandels niet aanmerkte als 'essentieel'. Er werd amper iets verdiend, terwijl de vaste lasten voor huur en personeelskosten gewoon doorliepen. Het thuisbezorgen van boeken kon het omzetverlies in de winkel niet goed maken.
"De winkels hebben 80 procent aan omzet ingeleverd. Dat is fors, want de marges zijn smal", zegt de directeur van de Koninklijke Boekverkopersbond Anne Schroën. "De omzetdaling inhalen lukt niet één, twee, drie. De boekhandels hebben steun nodig van de overheid."
Op het oog valt de schade mee, er zijn weinig boekhandels failliet gegaan. Maar volgens Schroën geeft dat een vertekend beeld van de malaise. "We zien tientallen sluitingen. Boekhandelaren gaan vervroegd met pensioen. Andere ondernemingen, ook gezonde, stoppen ermee omdat het herstel drie tot vijf jaar kan duren."
Geen komkommers
Omdat de boekhandels maanden dicht waren, ligt in de winkel nog oude voorraad. De helft daarvan is min of meer gedateerd. "Boeken zijn geen komkommers en dus houdbaar, maar klanten verwachten nieuw aanbod na een periode van stilstand." Het aanbod van de uitgevers is "groot, fantastisch", maar om dat te tonen is financiële steun nodig van de overheid, zegt Schroën. "Boekhandels maken Nederlandse schrijvers zichtbaar."
De Boekenweek, met als thema Tweestrijd, duurt tot en met zondag 6 juni. Het Boekenweekgeschenk Wat wij zagen van Hanna Bervoets is gratis bij een besteding van ten minste 15 euro. Het Boekenweekessay De genocidefax van Roxane van Iperen kost 3,75 euro. Babs Gons schreef het Boekenweekgedicht 'Polyglot'.