Indonesië dreigt met 'uitroeiing' onafhankelijkheidsstrijders op Papoea

• Annemarie Kas

  correspondent Zuidoost-Azië

De Indonesische regering heeft 400 militairen extra naar Papoea gestuurd, de oostelijke provincie waar spanningen tussen inwoners en Indonesische autoriteiten de afgelopen maanden toenemen. Het elitebataljon, waarvan de manschappen als bijnaam 'Satans troepen' hebben omdat ze vaak in conflicten optreden, is gisteren vanuit de Indonesische hoofdstad Jakarta per schip vertrokken.

Die extra militaire inzet is een reactie op de dood van een hoge Indonesische inlichtingenofficier, enkele weken geleden. Onafhankelijkheidsstrijders hadden officier Gusti Putu Danny Nugraha in een hinderlaag gelokt.

Voor het eerst in tientallen jaren kwam zo'n hoge generaal aan Indonesische zijde om, reden voor de regering om zware tegenmaatregelen te nemen. Jakarta kondigde onder meer aan dat de gewapende groeperingen voortaan als "terroristen" worden gezien. Zo'n maatregel geeft de autoriteiten meer bevoegdheden: verdachten kunnen bijvoorbeeld langer vastgehouden worden zonder formele aanklacht.

Landverraad

De baas van de binnenlandse veiligheidsdienst in Papoea, Paulus Waterpauw, zei vorige week in een interview met persbureau Reuters dat het doel is om degenen achter het geweld "uit te roeien". "Deze operatie gaat door tot we maximaal resultaat bereikt hebben."

Op 9 mei werd de prominente activist Victor Yeimo gearresteerd, hij zit nu vast op verdenking van landverraad vanwege zijn rol bij eerdere protesten in 2019. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) noemde die aanklacht "politiek gemotiveerd" en heeft opgeroepen om Yeimo vrij te laten.

De afgelopen weken vielen na de dood van de Indonesische officier Nugraha ook aan de kant van de Papoea slachtoffers. Militairen zouden meerdere dorpen hebben aangevallen en verwoest en zeker drie strijders van het 'vrijheidsleger' hebben gedood.

Volgens mensenrechtenadvocaat Veronica Koman zijn vanwege de angst voor geweld zo'n 50.000 burgers hun dorpen ontvlucht. Militairen in Papoea gebruiken vaak geweld zonder dat zij er achteraf verantwoording over hoeven af te leggen.

Onafhankelijke informatievoorziening is lastig, omdat er bijna geen journalisten in het gebied zijn. Ook mobiele internetverbindingen worden geregeld uit de lucht gehaald: dat gebeurde bij een opleving van protesten in 2019 en ook de afgelopen weken. De provincies zijn rijk aan grondstoffen, maar de bevolking behoort tot het armste deel van Indonesië.