Groningen Airport Eelde bestaat 90 jaar: 'In de winter werd er geschaatst'

Groningen Airport Eelde bestaat vandaag negentig jaar. Het ontstaan van het vliegveld ging niet zonder slag of stoot. "Dat is destijds een hele lange strijd geweest tussen allerlei gemeenten rond Groningen want ze wilden allemaal een vliegveld", vertelt Doewe Pelleboer van de historische vereniging Ol Eel.

Het vliegveld werd op 23 mei 1931 officieel geopend. Het idee voor een luchthaven in het noorden van het land ontstond een paar jaar daarvoor. "De KLM nam contact op met de gemeente Groningen om te kijken of er ergens in het noorden een vliegveld aangelegd zou kunnen worden," vertelt Pelleboer aan RTV Drenthe.

Het kiezen voor een locatie ging volgens Pelleboer moeizaam. "Het is aan toenmalig wethouder Bähler-Boerma te danken dat het uiteindelijk Eelde is geworden. Zij heeft een locatie aangeboden en werd daarbij gesteund door sportvlieger Haijo Hindriks en de toenmalige burgemeester van Groningen."

Grasveld

De opening was destijds een bijzondere gebeurtenis. "Er was een complete vliegshow, met ook buitenlandse toestellen. 23.000 mensen kwamen erop af", vertelt Pelleboer.

De feestvreugde sloeg om in rouw toen Haijo Hendriks nog geen anderhalve maand na de opening met zijn vliegtuig verongelukte. Ter nagedachtenis ligt bij de ingang van de vertrekhal op Groningen Airport Eelde een gedenksteen.

Het vliegveld was in het begin een groot grasveld, vertelt Pelleboer. "In de winter was het erg nat en kon er heel weinig gevlogen worden. Er zijn foto's dat er 's winters geschaatst werd op het vliegveld."

Het idee voor een luchthaven in het noorden van het land ontstond in 1927:

Een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van Groningen Airport Eelde is de komst van de Rijksluchtvaartschool in 1954. Gert van Lingen is assistent-luchtverkeersleider op Eelde. Zijn vader ging in 1956 bij de Rijksluchtvaartschool werken. "Ik ben behept met het luchtvaartvirus", vertelt Van Lingen. "Op de lagere school zei de leraar: je kunt geen geld verdienen met uit het raam kijken. Maar dat is toch gebeurd."

Volgens Van Lingen heeft de komst van de Rijksluchtvaartschool een grote impact op Eelde gehad. "Het genereerde veel werk. Er werkten destijds honderdvijftig mensen. Complete gezinnen kwamen vanuit Gilze-Rijen, waar de school eerst stond, in Eelde wonen. Er is een speciale woonwijk gebouwd en een katholieke kerk."

Met de komst van de Rijksvaartluchtschool werden er ook verharde start- en landingsbanen aangelegd en hoefde er niet langer op gras gevlogen te worden. Een beslissing toen had volgens Van Lingen een jarenlange discussie over het verlengen van de startbaan kunnen voorkomen.

Toekomst

"Het Rijk bood aan om een baan van 2400 meter aan te leggen. Maar waarschijnlijk door de noordelijke bescheidenheid werd gezegd dat 1800 meter wel voldoende was. Uiteindelijk is er dertig jaar over een baanverlenging gesproken", zegt Van Lingen. "Als destijds anders was besloten was een boel gesteggel voorkomen." In 2013 kwam de baanverlening er, waardoor ook grotere vliegtuigen op Eelde terechtkunnen.

Over de toekomst van Groningen Airport Eelde wordt flink gediscussieerd. Iets wat in de jaren dertig ook al gebeurde, zegt Pelleboer. "De KLM wilde verbindingen tussen Schiphol en Eelde en dan door naar Hamburg. Maar in de winter was het grasland vaak zo nat dat het niet kon. De vraag was: wat is het bestaansrecht van het vliegveld als het de helft van het jaar dicht is?"