De coronapandemie heeft wereldwijd grote impact op de werving van nieuwe donoren voor stamcellen. In totaal werden afgelopen jaar 28 procent minder nieuwe potentiële donoren geregistreerd in stamceldatabanken dan het jaar daarvoor. De teller bleef steken op 2,2 miljoen, terwijl was gerekend op ruim 3 miljoen.
Dat blijkt uit gegevens van de World Marrow Donor Association (WMDA), die gegevens uit 61 landen analyseerde. De mindere groei is onder meer veroorzaakt doordat er niet fysiek geworven kon worden op bijvoorbeeld scholen en universiteiten. Ook zijn nog niet in alle landen goede mogelijkheden voor online donorregistratie.
Wat stamcellen zijn en wat ze kunnen betekenen legt NOS op 3 uit in onderstaande video:
Mensen met leukemie of een andere ernstige bloedziekte kunnen worden genezen dankzij gezonde stamcellen van een donor. Nieuwe aanwas van doneren is belangrijk: het vergroot de kans dat mensen die een transplantatie moeten ondergaan een geschikte match vinden. Als die in de eigen familie niet te vinden is, is de kans op een willekeurige match minder dan 1 op 50.000.
In Nederland liep het aantal nieuwe donorregistraties niet terug, blijkt uit gegevens van het Nederlands centrum voor stamceldonoren Matchis. In 2020 meldden zich zo'n 40.000 nieuwe donoren aan, iets meer dan in het jaar ervoor. "Ook bij ons konden zo'n zeventig geplande fysieke activiteiten niet doorgaan", zegt een woordvoerder. "Maar die zijn vooral ter voorlichting, het daadwerkelijke werven gebeurt hier veelal via social media. In sommige landen is dat andersom."
Schade inhalen
Desalniettemin is een mindere groei van het internationale bestand ook voor Nederland onwenselijk. Een geschikte donor buiten de familie wordt in 90 procent van de gevallen gevonden in het buitenland. "Het is een tegenvaller, maar geen grote: het aantal donoren is de afgelopen jaren gelukkig fors gegroeid", zegt de woordvoerder van Matchis.
Op NPO 3FM werd afgelopen week campagne gevoerd om nieuwe Nederlandse stamceldonoren te werven. Later vandaag worden cijfers bekendgemaakt hoeveel nieuwe aanmeldingen dat heeft opgeleverd. Vorig jaar waren dat er door die actie ruim 2000.
De WMDA hoopt de geleden 'schade' aankomend jaar in ieder geval wel in te halen. "We streven ernaar om dit jaar 4 miljoen donoren te werven om te compenseren voor de relatieve afname van vorig jaar. Zeker omdat voor 30 procent van de patiënten nog steeds geen match in de wereldwijde database kan worden gevonden."