Duitsland geeft als eerste land roofkunst terug aan Nigeria

Duitsland geeft als eerste land een grote hoeveelheid roofkunst terug aan Nigeria. Het gaat om honderden beelden die aan het eind van de negentiende eeuw uit Afrika werden geroofd door Britse militairen.

Volgens de Duitse minister Grütters van Cultuur neemt Duitsland zijn verantwoordelijkheid en komt het land zijn koloniale verleden onder ogen door een "substantieel deel" van de kunstwerken terug te geven. De voorwerpen liggen onder meer in musea in Berlijn, Hamburg en Stuttgart en gaan volgend jaar terug naar Nigeria.

De werken werden in 1897 meegenomen en maken deel uit van de Benin Bronzes. Deze metalen beelden en plaquettes zijn afkomstig uit het voormalige koninkrijk Benin, in het huidige Nigeria. Ze liggen niet alleen in Duitsland. Ook in Groot-Brittannië, de VS en in Nederland zijn ze in musea te vinden.

Onrecht rechtzetten

De organisatie die de kunstwerken waarschijnlijk in ontvangst neemt, reageert positief op de Duitse aankondiging. "Het gaat de goede kant op", zegt de Nigeriaanse kunstenaar Victor Ehikhamenor. "Dit is een grote stap in het rechtzetten van onrecht", zegt hij. "Duitsland plaveit het pad voor andere westerse landen die hier nog mee worstelen."

De Duitse historicus Jürgen Zimmerer is kritisch. Hij werkt aan de universiteit van Hamburg en is gespecialiseerd in kolonialisme. Zimmerer zegt dat de teruggave vooral bedoeld lijkt om het imago van Duitsland op te poetsen.

Dat valt volgens hem op te maken uit het feit dat niet alle roofkunst terugkeert. "Er is alleen een vage mededeling over een 'substantieel deel'", zegt hij. "Het is ook niet bekend wie de werken uitzoekt." Zimmerer verwacht wel dat de druk op andere landen om roofkunst terug te geven, zal toenemen.

In Nederland

Vorige maand maakte de universiteit van Aberdeen bekend een kostbaar bronzen beeld terug te geven aan Nigeria. Ook dat beeld hoort bij de Benin Bronzes.

In Nederland liggen 114 objecten die destijds zijn meegenomen uit Nigeria. In januari stuurde minister Van Engelshoven een plan naar de Tweede Kamer over het teruggeven ervan. Het volgende kabinet zou daar een besluit over moeten nemen.