Omstreden Russische Songfestivalkandidaat Manizja: 'Ik laat me niet breken'

• Iris de Graaf

  Correspondent Rusland

Ze is feministe, verdedigt minderheden in Rusland en is beroemd geworden via sociale media. Met haar feministische nummer Russian Woman prijst ze de kracht van Russische vrouwen en spoort ze hen aan onafhankelijker te zijn. Met haar songteksten verzet ze zich tegen allerlei stereotypes: "Je bent al dertig, hallo, waar zijn je kinderen? Je bent wel mooi hoor, maar je moet afvallen."

De in Tadzjikistan geboren zangeres Manizja vertegenwoordigt Rusland volgende maand tijdens het Eurovisie Songfestival in Rotterdam. Ze won de voorrondes met een meerderheid van de stemmen. Maar haar deelname roept nu veel woede op in Rusland. Woede over haar teksten, maar ook over haar afkomst. Ze krijgt dagelijks een storm van haatberichten en doodsbedreigingen over zich heen.

Correspondent Iris de Graaf zocht haar op in haar studio in Moskou:

Manizja kwam als klein meisje naar Rusland. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie brak er een bloedige oorlog uit in Tadzjikistan, en vluchtten haar ouders met haar naar Moskou. "Mijn moeder liet al haar toekomstdromen achter zich, om ons een beter leven te bieden. Ze had vijf baantjes, zodat ik muziek kon gaan studeren", herinnert Manizja zich haar jeugd.

Vanaf haar 15e begon Manizja met het schrijven van nummers en optreden. Maar ze werd pas echt bekend via Instagram, waar ze haar muziek en videoclips deelde. Meedoen aan het Songfestival is een droom van haar die nu uitkomt. Al wordt die droom overschaduwd door een golf van xenofobie en vrouwenhaat door conservatieve Russen.

"Je bent een zigeuner met kebab op je hoofd. Je bent vies. Ga terug naar je eigen land, ook al is Rusland gewoon mijn land" vertelt Manizja, terwijl ze een aantal reacties voorleest van haar telefoon. "Sommige mensen wensen me zelfs de dood toe. Ze hopen dat mijn vliegtuig naar Rotterdam volgende maand neerstort. Dat gaat echt alle perken te buiten."

Ze bergt haar telefoon op. "Weet je, ik wil niet te veel van dit soort berichten voorlezen. Daarmee geef ik die reacties te veel macht. Ik probeer me nu vooral te focussen op de mensen die wél achter me staan. Mijn team, mijn vrienden, mijn fans."

'Belediging van de vrouw'

Los van de berichten die Manizja op social media krijgt, keren ook officiële instanties in Rusland zich tegen haar. De Russische Unie van Orthodoxe Vrouwen riep op tot een verbod op het lied. Het nummer zou 'een belediging van de vrouw' zijn en 'een bedreiging voor de traditionele waarden in Rusland'.

En ook op hoger niveau worden inmiddels vraagtekens bij haar deelname gezet. Valentina Matvijenko, de voorzitter van de Russische Federatieraad, eiste vorige week een herziening van het selectieproces tijdens een zitting van het parlement.

Manizja geeft toe dat ze zich wel zorgen maakt. "Toen ik al die berichten las, wilde ik alleen maar in een hoekje zitten huilen. Maar dat is precies wat ze willen."

Voorbeeld voor jonge meisjes

Manizja wil haar fans laten zien dat het belangrijk is om te laten zien dat ze niet bezwijkt onder de druk, zegt ze. Ondanks de haatberichten, officiële onderzoeken en bedreigingen wil ze dan ook koste wat kost naar het Songfestival. "Ik laat me niet breken. Ik zie de jonge meisjes voor me die overal ter wereld naar het Songfestival kijken. Voor hen doe ik het, ik wil een voorbeeld voor ze zijn".

Ze ziet het als een geweldige kans om met de wereld te praten over onderwerpen die belangrijk voor haar zijn, en om stereotypen aan beide kanten te doorbreken. "Ik ben Tadzjieks, maar Rusland heeft me geaccepteerd en opgevoed. Ik wil dat de wereld ons land ziet zoals ik het ook ken: genereus, met heel veel liefdevolle, sterke en slimme mensen. We lijken veel meer op elkaar dan we denken."