Expected Goals en zijn aandeel in de aanval van Ajax: Hallers data onder de loep
"Dit is een aankoop die je doet om het kampioenschap veilig te stellen." NOS-analist Pierre van Hooijdonk was begin januari duidelijk over het aantrekken van Sébastien Haller door Ajax.
Nu lijkt die titel de Amsterdamse club inderdaad niet meer te ontgaan en Haller heeft daar met zeven goals en vijf assists in twaalf eredivisiewedstrijden een aandeel in. Maar er is ook kritiek op het (stroperige) spel van de 26-jarige international van Ivoorkust.
Aan de hand van data en statistieken van Opta Sports leggen we Haller langs een meetlat.
Kritische analisten
"Ik vond hem heel traag, zag niet de scherpte. Af en toe vraag ik me af: vindt hij het voetballen wel leuk?" Rafael van der Vaart drukte zich op 24 januari in Studio Voetbal in duidelijke woorden uit over het spel van Haller tegen Fortuna Sittard. Over de manier waarop de spits zijn ploeg met een knap doelpunt aan drie punten had geholpen (2-1), was de analist wél zeer te spreken.
Ook Van der Vaarts collega Ronald de Boer bij ESPN was onlangs kritisch, in zijn analyse van Ajax-FC Groningen (3-1) begin maart. "Haller had veel moeite de bal te beschermen en leed knullig balverlies. Hij doet het een stuk minder dan Dusan Tadic in de spits. Hij haalt er te weinig uit, ik verwacht meer van hem."
Als je een explosieve, spectaculaire speler wil, dan trek je Haller niet aan.
De vraag is vooral waarop Haller beoordeeld dient te worden. Als spits natuurlijk op zijn doelpunten, maar omdat hij een spits in het shirt van Ajax is, is ook zijn betrokkenheid in het aanvalsspel belangrijk.
Dat vindt ook de man die hem eind 2014 per toeval ontdekte en naar FC Utrecht bracht, Didier Martel, die nog altijd als scout bij Utrecht werkt en geregeld contact heeft met Haller. "Als je een explosieve, spectaculaire speler wil, dan trek je Haller niet aan. Wél als je een speler met fysieke en aanvallende kwaliteiten in het strafschopgebied zoekt."
"Seb is niet snel en dribbelt niet even langs vier, vijf spelers. Maar hij is wel efficiënt voor het doel en zijn combinaties in het positiespel worden steeds beter. Ik vind hem een goed koppel vormen met Dusan Tadic. Met het vasthouden van de bal en zijn aandeel in de aanval voegt hij iets toe aan het aanvalsspel van Ajax."
We lichten twee statistieken uit, waarmee we kijken naar Hallers invloed op het aanvalsspel en hoe hij met kansen omspringt. Te beginnen met de laatste. Om een beter beeld hiervan te krijgen, kijken we niet alleen naar de negen goals in vijftien duels die hij voor Ajax in alle competities maakte, maar ook naar zijn zogeheten Expected Goals.
Op basis van dat cijfer, berekend en bijgehouden door Opta Sports, zou Haller nu op 10,6 en dus bijna 11 doelpunten moeten staan. Wat dat betreft is er ruimte voor verbetering.
Als we die cijfers per wedstrijd bekijken, dan valt op dat Haller bijna altijd trefzeker is als dat op basis van deze statistiek ook werd verwacht. Tegen FC Twente was dat getal 0,8, maar scoorde de spits. En ook tegen Fortuna (1,2), Heracles (1) en Sparta (1,5) maakte hij respectievelijk één, één en zelfs twee goals.
Daartegenover staat dat Haller had moeten scoren tegen PEC Zwolle, maar droog bleef staan. Maar tegen Heerenveen was de kans op een doelpunt afkomstig van Haller klein (0,2), maar besliste hij het duel wél in Amsterdams voordeel (2-1). Hij toonde zich een echte spits door een schot van richting te veranderen, waardoor de keeper van Heerenveen kansloos was.
Zijn totaal aantal treffers staat vooralsnog dus op negen, waarvan zeven in de eredivisie. Wat opvalt, is dat Haller die allemaal in het strafschopgebied en vier daarvan zelfs binnen het vijfmetergebied maakte.
Dat betekent echter niet dat Haller zich alleen maar aan het einde met een aanval bemoeit. En daar komen we bij het tweede punt: zijn betrokkenheid bij Ajax-aanvallen.
Uit data te zien in onderstaande tabel blijkt dat Haller na Tadic het meest betrokken was bij Ajax-aanvallen die tot een Expected Goal leidden. Hij was betrokken bij aanvallen die 14,5 goals opleverden of hadden moeten opleveren.
Naast zijn aandeel in aanvallen die een grote scoringskans opleverden, kan Ajax hem ook als 'kapstok' gebruiken. Van de 84 luchtduels die Haller in twaalf competitieduels aanging, won hij er 57. In 2021 is hij percentueel gezien de beste aanvallende kopper van de eredivisie.
Ook wat betreft gecreëerde kansen uit open spel scoort hij goed. Per negentig minuten 1,69, waarmee Haller bij Ajax de derde plaats achter Tadic en Zakaria Labyad inneemt.
'Onverstoorbaar' en 'mentaal sterk'
We kunnen concluderen dat Haller de rol van Ajax-spits helemaal niet slecht invult. Zijn aandeel in het aanvalsspel is goed, maar hij moet zijn vizier wat aanscherpen. "Misschien zit hij in een periode met iets minder zelfvertrouwen", denkt Martel hardop. "Maar als dat zo is, dan komt hij terug. Seb is mentaal sterk."
Reden tot zorgen heeft trainer Erik ten Hag dan ook niet. "Hij heeft ze al gemaakt en hij gaat ze weer maken", zei de trainer na de uitwedstrijd tegen PEC Zwolle, waarin Haller niet scoorde. "Hij is onverstoorbaar, dat is zijn klasse. Als het moet, staat hij er."