Oekraïens leger gaat met Britten oefenen op Russische aanval

Oekraïne en het Verenigd Koninkrijk willen de komende zomer een gezamenlijke militaire oefening houden waar ook andere NAVO-landen aan meedoen. Dat hebben medewerkers van het Oekraïense ministerie van Defensie laten weten.

Aan de oefening doen meer dan duizend militairen van ten minste vijf NAVO-lidstaten mee. "Er wordt met name op defensieve acties getraind, gevolgd door een offensief, met als doel om de territoriale integriteit te herstellen van een staat die door een vijandig buurland is aangevallen", zegt de Oekraïense legertop.

Dat dit specifieke scenario van de oefening naar buiten is gebracht is niet voor niets, zegt Dick Zandee, defensiedeskundige van Instituut Clingendael. "Daarvan zullen de Oekraïners niet zeggen dat het om een fictieve Russische aanval gaat, maar dat wordt natuurlijk wel door iedereen zo begrepen."

Signaal afgeven

De oefening komt overigens niet uit de lucht vallen, weet Zandee. "Het stond al in de planning en dit soort oefeningen komen wel vaker voor, Overigens is de NAVO formeel hier niet bij betrokken. Naast de Britten trainen de Amerikanen de Oekraïners ook regelmatig. Dat is ook niet verwonderlijk, want de VS en het VK hebben de sterkste anti-Rusland-agenda."

De Oekraïense troepen krijgen moderne tactieken bijgebracht, weet Zandee. "Het is geen buitengewoon grote oefening ook, op bataljonsniveau. Waarschijnlijk sturen de Britten zo'n 700 militairen, aangevuld met militairen uit de andere NAVO-landen.

Hoewel dergelijke oefeningen vaker voorkomen en deze ook niet bijzonder groot is, gaat het de Oekraïne meer om het afgeven van een signaal. "Ze zeggen: 'kijk, wij oefenen met NAVO-landen', als reactie op de opgelopen spanningen in de regio van de laatste tijd. Ze gebruiken het momentum om de oefening zo naar buiten te presenteren", ziet Zandee.

Maar waarom die oefeningen? "Die zijn een gevolg van de Europese doelstelling om ooit van Oekraïne een volwaardig NAVO-lid te maken. Omdat het land geen lid is, hoeft de NAVO formeel geen bijstand te verlenen als het wordt aangevallen. Tegelijkertijd zijn er wel allerlei programma's onder het niveau van lidmaatschap."

De Russen hebben altijd de lijn aangehouden dat ze niks met 'de oorlog in de Donbass' en de separatisten daar te maken hebben. "Maar ze sturen er militair materieel heen en er worden reservisten ingezet. Deze hybride vorm van oorlogsvoering is wat ze willen, om de dienst in de regio uit te kunnen maken waardoor Oekraïne nooit aanspraak kan maken op een officieel lidmaatschap van de NAVO", legt Zandee uit.

De NAVO liet donderdag weten bezorgd te zijn over de samentrekking van Russische troepen aan de grens met Oost-Oekraïne. Het Kremlin zei vrijdag dat elke verplaatsing van NAVO-troepen naar Oekraïne als een bedreiging van de stabiliteit van het grensgebied wordt gezien en Rusland kan dwingen om maatregelen voor zijn veiligheid te nemen.

Propaganda-oorlog

Toch zal Rusland de situatie nooit laten escaleren, denkt Zandee. Ook de NAVO of Oekraïne hebben geen belang bij escalatie. "Die Russische troepenverplaatsingen - op Russisch grondgebied - kunnen ook allerlei redenen hebben. Het kan ook een politiek spel zijn. Het gaat op de eerste plaats om een propaganda-oorlog tussen de twee landen, waarvan deze oefening een klein onderdeeltje is. De twee landen laten aan de binnenlandse politiek zien dat ze voor de eigen belangen opkomen."

De strijd in Oost-Oekraïne, die in 2014 uitbrak, heeft aan zeker 13.000 mensen het leven gekost. Er geldt een staakt-het-vuren, maar dat wordt geregeld geschonden. Het huidige bestand, inmiddels het achtste, is sinds juli 2020 van kracht, maar ook dat is regelmatig geschonden. De laatste tijd nemen de spanningen in de regio weer toe.