Beurs op recordhoogte, hoogste slotstand AEX ooit: 708,43

• 

  André Meinema

  Verslaggever economie

De AEX heeft het 21 jaar oude record van de hoogste beursstand ooit dan eindelijk verpulverd, na een paar dagen er tegenaan gehikt te hebben. De Amsterdamse index sloot vandaag op 708,43 punten, de hoogste slotstand ooit, en dat midden in coronatijd. Ook het één-dag-oude record van de hoogste tussenstand ooit sneuvelde: de AEX tikte even 710,95 punten aan.

Het oude record van 701,56 dateert van 4 september 2000 en werd midden in de beurshausse rond dotcom en ict neergezet. Beleggers waren in de ban van de nieuwe economie en van alle bedrijven die in de weer waren met technologie, telecommunicatie en internet die gezien werden als het nieuwe goud.

Op 5 september 2000, een dag na het hoogtepunt, tikt de AEX nog even 703,18 punten aan om daarna voor heel lang de 700-puntenzone te verlaten. De dotcom-beurs stort helemaal in en alle lucht loopt uit de technologiebubbel, waarbij 9/11, de terreuraanslagen op de Twin Towers, in 2001 een extra duw geven. In maart 2003 staat de AEX op een schamele 218 punten.

Van alle opwinding uit 2000 resteert vooral de iconische foto van topvrouw Nina Brink met opgestoken duimen bij de beursgang van haar World Online. 'Het circus Brink trekt volle zalen', kopte een krant destijds. De tech-aandelen waren om zo te zeggen bijna niet aan te slepen.

Een kleine reconstructie, we schrijven het jaar 2000. Het jaar waarin de millenniumbug niet kwam en we op 1 januari dus opgelucht ademhaalden omdat alle computers en luchtverkeersleidingssystemen het gewoon bleven doen. Het jaar van de vuurwerkramp in Enschede. Het jaar van schreeuwend personeelstekort, dreigende inflatie en oplopende rente.

Het is het jaar van de nieuwe economie, van telecom en internet, van ongeziene, miljarden kostende telecomveilingen. Het idee heeft postgevat dat de nieuwe economie de oude, slome economie overneemt. Krantenkoppen uit die tijd zeggen veel: 'Het jaar van muis en mobi' en 'Geloof in de nieuwe economie slaat toe'.

In de nieuwe economie is technologie leidend. De oude economie van banken, verzekeraars en voedingsbedrijven hinkt erachteraan en legt het af tegen bedrijven als KPN, UPC, Versatel, Baan, Getronics, ASML, KPNQwest en World Online. Massaal stroomt geld van beleggers naar de beurs, de aandelenkoersen van het nieuwe goud rijzen uit de pan.

Opvallend: de huidige hoogconjunctuur op de beurs loopt eigenlijk langs dezelfde lijnen en sectoren. Tech is hot en geld is er in overvloed.

Door de nieuwe economie gaan conjuncturele schommelingen met om de zes à zeven jaar een economische dip tot het verleden behoren, dacht men toen. Kortom, een soort eeuwig opgaande economische groei en altijd lage inflatie. Bedrijven kunnen met ict veel efficiënter en sneller vraag en aanbod op elkaar af stemmen, hebben veel meer informatie en inzicht in lopende processen en kunnen daar dan slim en goedkoop op inspelen.

De terugkerende vraag aan bedrijven is: wat is jullie internetstrategie? Bij veel bedrijven is de website, áls die er al is, vaak niet meer dan een internetadres met een reclamefolder.

Campingrally van 1997

Technologiebedrijven zijn dus hot en hip en stromen in de tweede helft van de jaren 90 de beursvloeren op. Nieuwe economie met nieuwe rijken. Beleggers zien de beurskoersen vanaf 1997 steil oplopen. In januari 1997 gaat de AEX door de 300 punten en een half jaar later al door de 400 tijdens de zogenoemde campingrally. Beleggers zouden zelfs vanaf de camping beursorders doorbellen om de boot van stijgende beurskoersen niet te missen terwijl ze vakantie vieren.

In maart 1998 valt de 500-puntengrens. Even is er dat jaar een hapering door een valutacrisis in Azië, maar daarna gaat het gewoon weer crescendo omhoog. In november 1999 schiet de AEX door de 600 punten en dan stoomt de beurs op richting de 700.

Er hangt de sfeer van: dit kan gewoon niet stuk. Torenhoge winstverwachtingen in de ict-sector blijven het optimisme voeden. Wie niet belegt, is gewoon gek, is de gedachte.

Er verschijnen wel al wat barsten in de muren van het droombeurspaleis. In de loop van 2000 nemen de zorgen over de inflatie toe. De economie dreigt oververhit te raken. De euro kreunt een jaar na de introductie onder de sterke dollar en de rente stijgt.

De prijs van ruwe olie is dan opgelopen naar rond de 30 dollar, een stuk meer dan de 10 dollar van een jaar eerder. De huidige olieprijs ligt op 65 dollar, het dubbele van toen, met dat verschil dat de 30 dollar van toen nu bijna net zoveel is als 65 dollar nu.

De rente in de eurozone wordt in 2000 opgeschroefd naar 4,25 procent, tot vandaag de hoogste rente in de ECB-geschiedenis. Een wereld van verschil met de huidige ECB-rente van 0 procent, of zelfs de -0,5 procent die de banken moeten rekenen.

Kleren van de keizer

In de zomer van 2000 flirt de AEX met nieuwe recordhoogten en de horde van 700 punten. Twee keer breekt de index door de 700 en op maandag 4 september sluit de AEX dus op de hoogste stand ooit, opgejaagd door de koersstijgingen van technologie-, media- en telecomaandelen.

Maar daar houdt het ook gelijk op. De AEX zakt een dag later alweer onder de 700 en in de weken en maanden daarna gaat het enkel bergafwaarts. Zo snel als het omhoog ging, zo snel gaat het omlaag. De aandelenkoersen van de beursgiganten verschrompelen. Een jaar later staat de AEX al onder de 400 punten, weer een jaar later zakt de AEX door de 300 punten en in maart 2003 stuitert de AEX naar 218 punten.

De internetbubbel loopt leeg. Mooie plannen en beloften van ondernemers en bedrijven blijken gebakken lucht. Ondanks opgestoken duimen vallen bedrijven bij bosjes om en verliezen grote en kleine beleggers zakken met geld. Wat rest zijn de kleren van de keizer.

Het duurt meer dan twintig jaar, plus een paar recessies, een kredietcrisis en een coronacrisis voor de AEX weer op de top zit. De AEX wordt op het paard gehesen door veel geld dat rendement zoekt in rentearme tijden, geloof in een nieuwe economie en fascinatie voor alles wat tech is, Zo bezien is 2021 eigenlijk zó 2000, alleen de namen zijn nieuw en anders.